Tag: bremsulaus

Skógarhöggsvagnar #1Skógarhöggsvagnar #1

0 Comments

Bjálkavagn fyrir utan nýtt hús á „Pine Hill“, Alectown – timbur sagað þar á eigninni – „Pine Hill“, Alectown, NSW sirka 1930.

Maður stendur í vagni kallaður „dray“, horfir á trjábol, með annan hest fyrir aftan, Pine Range, Australian Capital Territory. 1926-45.

Tveir menn með hestaliði og trjávagnhjól kallað „whim“ að draga stóran trjástofn. Sirka 1910-20.

David Watt flutningsteymið. Að draga furu frá Orara-dalnum. Áletrun aftan á mynd: Mjög þurrt ástand, óhentugur klæðnaður fyrir þessi veðurskilyrði.

Draga tré á hestvagni kallaður „timber jinker“ í Barham Forest – Barham, NSW. 1925. D. Watts hestateymi 1909 Heimkoma frá Orange. CHHS.

Hestateymi flytur trjáboli eftir aðalvegi nálægt Toowoomba.

Mynd tekin af Sir John Kemp

Tveir menn sitja ofan á trjábol á hestvagni á leiðinni til Tennyson Mill

Heimild: Waler Data Base á Facebook

Þýddi og skráði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Enskir Waggon notaðir langt fram á 20. öldina #3Enskir Waggon notaðir langt fram á 20. öldina #3

0 Comments

Sumarið 1939 staldrar hestur á vegum London and North Eastern Railway (LNER) við vel áunninn drykk á götum Aldwych í London. Atriðið fangar augnablik í tíma þegar hestar voru enn mikilvægir í rekstri járnbrauta, sérstaklega fyrir verkefni eins og að flytja vörur og vistir. Með uppgangi vélknúinna farartækja voru hestar áfram lykilþáttur í atvinnulífi London og veittu nauðsynlega þjónustu í þéttbýli. LNER, eitt af stærstu járnbrautarfyrirtækjum Bretlands, notaði oft hesta til flutningsstuðnings, sérstaklega við afhendingu vöru til og frá stöðvum, þar á meðal Aldwych.

Hestarnir, sem vel var hugsað um, voru ómissandi fyrir hnökralausa starfsemi járnbrautakerfisins á þessu tímabili. Sjónin á hestinum í Aldwych varpar ljósi á blöndu nútíma og hefðbundinna flutningsaðferða í London fyrir síðari heimsstyrjöldina og býður upp á skyndimynd af borg í umbreytingum. Eftir því sem árin liðu kom vélvæðing að lokum í stað hesta í mörgum atvinnugreinum, en þessi mynd frá 1939 er eftir sem áður nostalgísk áminning um fortíðina. Kyrrð hestsins sem drekkur vatn er í andstöðu við yfirvofandi spennu tímabilsins, þar sem síðari heimsstyrjöldin er handan við hornið, sem gerir þetta augnablik enn átakanlegra þegar litið er til baka.


Heimild: Micah HG. Facebook

Þýddi og skráði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Headley´s bakaravagninn #2Headley´s bakaravagninn #2

0 Comments

Headley bakaravagninn með aðsetur í Andrews Street. Bakaríið var 1796. Svo var það tekið yfir af Pitcher 1940. Headley átti Pavilion kaffi á Westren Park og Anna, Thomas Headley systir rak það.


Þýddi og skráði: Friðrik Kjartansson

Heimild: Steven Tempest-Mitchell Facebook

Yfirlestur: malfridur.is

Waggon í Virginíu #2Waggon í Virginíu #2

0 Comments

1910 Vöruafhending á lest við lestarstöð í Virginíu, Ástralíu. Góð mynd af ensku vögnumum sem algengastir voru og kallaðir Waggon’s. Sterkustu vagnarir fluttu um 8 tonn en algengir vagnar frá 4 til 6 tonn.

Heimild: Lost Country Victoria á Facebook

Þýðandi og skrásetning Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Hansom á tímamótum #2Hansom á tímamótum #2

0 Comments

1905 var New York borg á mörkum útblástursfarartækja og tilkoma leigubílsins markaði verulega breytingu í borgarsamgöngum. Hinn táknræni guli leigubíll sem við þekkjum í dag átti enn eftir að koma á fót en hestdregnu leiguvagnarnir og fyrstu vélknúnu farartækin voru farin að ráða yfir götunum. Þessi umbreyting endurspeglaði öran vöxt borgarinnar og aukna eftirspurn eftir hagkvæmum samgöngumöguleikum þar sem íbúafjöldi hennar jókst og iðandi borgarumhverfi þróaðist. Leigubílainnréttingar frá 1905 voru oft með áberandi hönnun, með rúmgóðri til að hýsa farþega og eigur þeirra. Þessir fyrstu leigubílar voru venjulega málaðir í líflegum litum, skreyttir koparfestingum og tjaldhimnum til að verja farþega frá veðuröflunum.

Farartækin voru tákn framfara og veittu New York-búum nýfengið frelsi til að ferðast auðveldara um borgina. Þessi samgöngumáti varð samheiti við hraðskreiðan lífsstíl borgarbúa, sem gerði þeim kleift að fara yfir fjölfarnar leiðir borgarinnar og falin húsasund. Þegar leigubíllinn náði vinsældum varð hann nauðsynlegur þáttur í sjálfsmynd New York borgar. Um 1910 myndu nýjungar í bílatækni og uppgangur leigubílafyrirtækja umbylta samgöngum í þéttbýli enn frekar. Guli leigubíllinn, sem er undirstaða landslags borgarinnar, myndi brátt koma fram og treysta stöðu leigubílsins sem helgimyndatákn New York. Þessi þróun mótaði ekki aðeins hvernig New York-búar hreyfðu sig heldur setti einnig grunninn að hinu flókna og kraftmikla samgöngukerfi sem er í borginni í dag.


Heimild: Fengið að láni frá History pictures Facebook

Þýddi og skráði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Fílar sem dráttardýr #1Fílar sem dráttardýr #1

0 Comments

Skrifað við færsluna sem var á Facebook. Hópur: British Carriage Drivers. Höfundur: Alan Downing. Ekkert ár tilgreint.

Ég myndi giska á að þetta hafi verið sett inn oft áður. Ekki hika við að „samþykkja ekki“ -Lizzie sirkusfíllinn hjálpaði stríðsátakinu með því að skipta um hesta á Sheffield’s T.W. Wards Albion Works



Vagninn sem fíllinn dregur er að fullu hannaður og smíðaður í Bretlandi og er kallaður „Waggon“ með tveimur g-um. Hér fyrir neðan er teikning úr bókinni „The Farm Waggons Of England and Wales“ sem fjallar eingöngu um þessa gerð vagna sem eru innfæddir enskir vagnar að uppruna.


Bókin ,,The Waggons of England and Wales”.

Skrásetti og þýddi: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Charles Bianconi kom með hjól til Írlands #1Charles Bianconi kom með hjól til Írlands #1

0 Comments

Charles Bianconi, maðurinn sem kom með hjól til Írlands 1815. 1815 – 1875. Snemma á 1800 voru ferðalög um Írland að mestu umferð gangandi vegna slæmra vegaskilyrða og dýrra hestaflutninga. Charles Bianconi (1786 – 1875), ítalsk-írskur frumkvöðull, kynnti almenningssamgöngur á viðráðanlegu verði á 19. öld. Árið 1802 flutti Charles til Dublin og byrjaði að selja leturgröft á götum úti. Seinna stofnaði hann verslun sína í Carrick-on-Suir og Waterford. Árið 1815 setti hann á markað fyrsta Bianconi jaunting1-vagninn2, tveggja hjóla vagn dreginn af hesti, sem býður upp á nýja samgöngumáta á Írlandi. Í gegnum árin jók Bianconi leiðir sínar og tengdi kaupstaði frekar en helstu póstvagnaleiðir. Með tilkomu járnbrauta árið 1834 eignaðist hann hlut í járnbrautarlínum og tengdi þær við ágætt vagnanet sitt. Árið 1851 kynnti Bianconi metnaðarfulla leið frá Ballina til Dyflinnar, sem fór yfir 233 km á einum degi. Kúskarnir hans héldu áfram til 1850, starfræktu samhliða járnbrautarþjónustu og mynduðu samþætt samgöngukerfi á Írlandi.

Þegar mest var taldi flotinn hundrað jaunting3 vagna, sem óku 3.800 mílur daglega með 120 bæjum og 140 stöðvum. Charles Bianconi lést í Clonmel 22. september 1875 og skilur eftir sig farsæla samþætta almenningssamgönguþjónustu á Írlandi.

Ef þú ert félagi í Ireland Made – stories of Irish transport á Facebook geturðu séð myndbandið sem tengist þessari frásögn beint!

  1. Var líka kallaður ,,strætó” af allmenningi ↩︎
  2. Írski hliðarsæta vagninn ↩︎
  3. Bein þýðing: Flakkara vagn ↩︎

Heimild: Bianconi King of the Irish Roads – M.O’C. Bianconi & S.J. Watson 1962,
Bianconi: A Boy with a Dream: The Pioneer of Irish Transport – Thomas Ryan
Charles Bianconi: A Lesson on Self-help in Ireland (1890) – Samuel Smiles
costamasnaga.altervista.org – Dante Corbetta
Kerry Evening Post
National Gallery of Ireland
Our Irish Heritage
The Irish Story
The O’Donohoe Archive
Their Irish History
Thurles Information
Travel and transport in Ireland – KB Nowlan
University of Limerick – Special Collections

Fengið að láni frá: Ireland Made – stories of Irish transport á Facebook

Þýddi og skrásetti: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Launsátur við José konung Portúgal 1758Launsátur við José konung Portúgal 1758

0 Comments
José

3. september 1758 stóð José I konungur frammi fyrir dramatískasta augnabliki stjórnartíðar sinnar. Þegar hann var á ferð eftir annarri götunni í útjaðri Lissabon, eftir meintan fund með Teresu de Távora og Lorena, var ráðist á vagninn hans (sege) á hrottalegan hátt af þremur vopnuðum skúrkum, sem skutu á farþegana. Þrátt fyrir alvarleika árásarinnar hlaut konungurinn aðeins áverka á handlegg og kúskurinn, alvarlega slasaður, tókst að aka konungi aftur til Ajuda á öruggan hátt. Það var aldrei sannað að atlagan væri sérstaklega árás á konunginn. Þegar þú heimsækir MNCoches geturðu fundið vagn svipað þeim sem flutti konunginn. Þessi tiltekni vagn virðist vera með „gleraugu“ að framan, þess vegna heitir það… Komdu og sjáðu það! Yfirskrift: Fyrri myndin er endurgerð á allegórískri teikningu sem sýnir meinta árás á D. José I, eftir Francisco Vieira de Matos (1699-1783), í Lissabon-safninu. Önnur myndin sýnir ‘Sege dos Oculos’1, til sýnis í samgöngusafni Portúgal, svipað vagninum sem var með konunginn um borð aðfaranótt 3. september.

Teikning Francisco Vieira de Matos (1699-1783), í Lissabon-safninu af atvikinu!


Svipaður vagn og konungurinn var farþegi í við árásina!

  1. Fylgdu augunum: Ef þýtt er beint yfir á ensku ,,Follow the Eyes”. ↩︎

Royal vefsíða í Portúgal: Unofficial Royalty | The Site for Royal Information and News

Heimild: Museu Nacional dos Coches á Facebook

Þýðing og skráning: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Slökkviliðsvagn í Michigan #2Slökkviliðsvagn í Michigan #2

0 Comments

Beech Tree slökkviliðsvagn í Michigan, 1915. Grand Haven


Heimild: Grand Valley ríkisháskólinn.

Þýðing og skráning: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Hestasendiferðavagn með ískubba #2Hestasendiferðavagn með ískubba #2

0 Comments

Ísstarfsmenn með vagninn sinn við heimakstur á ískubbum i Washington sem var töluverð atvinnugrein í borgum USA norðantil. Myndin er frá 1914.

Þýddi og skrásetti: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Þvottavagn #1Þvottavagn #1

0 Comments

Pulaski, Tennessee, 1913

Ljósmynd af Floyd Curtis, eiganda Curtis Brothers Steam Laundry, sem stendur við hliðina á hestvagni sem fyrirtækið hefur auglýst á.

Heimild: Tennessee State Library and Archives

Þýddi og skráði Friðrik Kjartansson

Yfirlestur. málfridur.is

Sendipóstvagn #1Sendipóstvagn #1

0 Comments

Dan Booher afhendir U.S. Mail hjá Fountain City Route no 1 í Knox County, Tennessee, 1900. Hestpóstvagn bandarískur póstvagn. Heimild: Almenningsbókasafn Knox-sýslu.


Pepsi flutningavagn #1Pepsi flutningavagn #1

0 Comments

New York 1910

Heimild/fengin að láni frá Ask History á Facebook

Þýtt og skráð af Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: Málfríður.is

Enskir skemmtivagnar #1Enskir skemmtivagnar #1

0 Comments

Innanbæjar Chariot

Teikning nr. I, táknar bæjarvagn, almennt talinn umfram alla aðra sem kjóla1– eða dómvagn2. Er vagninn sérstaklega skreyttur af þessu tilefni, þó að hann sé almennt notaður í öðrum tilgangi, þó að hann sé almennt notaður í öðrum tilgangi. Þessi vagn er af Frökkum kallaður Coupe3, enda í raun niðurskorinn vagn; hluti af framendanum er skorinn í burtu og aðeins eitt sæti eftir. Áhrifin eru ánægjuleg; línurnar á framendanum falla hver í aðra í tignarlegum sveigjum, og minnkandi hlutinn fyrir ofan gefur pláss fyrir lampann án þess að trufla útlínurnar. Að öðru leyti líkist vagninn bæjarvagninum sem áður er lýst. Hægt að gera sömu breytingar í þeim tilgangi að ferðast, þegar vagninn verður að póstvagni (post chase). — Á þessari teikningu mun glöggur áhorfandi uppgötva nokkra galla. Undirfjöðrin að framan er of lágt niður og fjarlægðin er of mikil á milli efri og neðri beygjunnar. C-fjaðririn að framan rís ekki tignarlega úr rokkernum4 sínum. Lykkjan að framan er ekki fínlega mjókkuð og er illa sett á yfirbygginguna. Afturhluti C-fjaðranna er líka gallaður og botninn á undirstöðu kúsksætisins (Salisbury-boot) hefur enga ákveðna línu. Neðsti bogaferill yfirbyggingarinnar er líka ójafn.

„Salsbury boot“ er strikað kringum með gulu. Uppstigið er með tveimur þrepum til að vagnstjórinn fái aðgang að kassasætinu.

Svipaður vagn er smíðaður, án undirfjaðra og með hreyfanlegan fram- og afturenda hangandi í C-fjöðrunum; farþegar og farangur hvíla allt á C-fjöðrum. Á afturendanum er pallur fyrir tvo þjóna og á framendanum er pallur, sem getur borið kystil að innan. Á þaki yfirbyggingarinnar getur verið farangursbox (imperial)5 og í fremri enda vagnsins er fest stór aurhlíf klædd japönsku leðri; á milli þess og hússins er staðsetning fyrir kúskinn. Þetta formar að öllu leyti venjulegan póst Chariot (Post Chaise). Lamparnir eru svartir og færanlegir og hlíf yfir glerið á daginn.

Til notkunar í langferðum er hægt að færa sæti til og skipta út hamarsklæðissæti og fylgihlutum. Ef ekki er hægt að liggja endilangt inni í húsinu er hægt að taka neðri hluta framhliðarinnar af og lengja framendann í pall sem kallast svefnhús.(dormeuse)6. Sjá mynd.

Þessi vagn er með Imperial box á þaki og imperial insigli á hurðum. Svo er hann útbúinn sem svefnhús.

  1. Kjólavagn: Konur notuðu stundum þennan vagn frekar en að ganga uppstrílaðar í miklum kjólum. ↩︎
  2. Eftirfylgni, eftirlit og ábyrgð á umsjón með meðferð lögfræðilegs máls fyrir skjólstæðing (með framkvæmd málsins). Fagleg ábyrgð er persónuleg. ↩︎
  3. Þýðir hálfur. ↩︎
  4. Vagngrindin ↩︎
  5. Imperial-vagninn var merktur innsigli um vald ættarinnar og var aðeins notaður við mikilvægustu atburði. Í fyrsta lagi var hann teiknaður af sex hvítum hestum frá Kladrub-keisarafola. Breyttist það snemma á 19. öld í átta. ↩︎
  6. Dome þýðir að sofa og er latína. ↩︎

Heimild: English plesaure carriages on internet archive

Þýddi og skráði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: málfríður.is

Írskur hliðarsæta stóri vagninn #2Írskur hliðarsæta stóri vagninn #2

0 Comments


1880 á Írlandi. Póstvagn en ég veit að hann var líka kallaður stóri strætó meðal fólksins. Sagt er að ekki sé til eitt eintak af upprunalegum vagni þannig að þessi mynd er einkar merkileg.

Yfirlestur: yfirlestur.is

Texti Friðrik Kjartansson Mynd fengin að láni af Facebook

Vagninn sem tilheyrði Marian drottningu 1670Vagninn sem tilheyrði Marian drottningu 1670

0 Comments

Er varðveittur í konungshöllinni í Matrid!


Þessi vagn tilheyrði Marian drottningu Austurríkis sem var seinni eiginkona Filippus IV konungs. Um er að ræða eitt elsta varðveitta eintakið af því sem þekkt er sem „stóri vagninn”. Gerð af stórkostlegum lúxusvagni sem Frakkar smíðuðu fyrstir með varð vinsæll við konungshirðar um alla Evrópu. Flokkast vagninn í barokkstíl vegna stærðar hans. Nýjungin er að farþegarýmið er fulllokað með glerjuðum gluggum. Skreytingarnar eru víða snúningar og svanahálsar. Fjöðrunin er leðurbelti eða -borðar. Húsið var byggt milli 1670 og 1680 með lituðum hnotuharðvið og palo santo sem er og var notaður sem reykelsi, sennilega vegna lyktarinnar. Innréttingin er flauelsklæði útsaumað með silfurþræði.








Útfararvagn #6Útfararvagn #6

0 Comments

Smíðaður í Svíþjóð. Uppgerður og tilbúinn í útfarirnar.


Holland geymir hann núna en hann er til sölu.

Engar bremsur eru á vagninum og það kemur mér á óvart.


Þessi frágangur en nú með því besta sem maður hefur séð í vagnheimi.

Járnverk allt til fyrirmyndar.


Uppruna skiltið segir að hann er smíðaður í Svíþjóð. Eins segir útdráttur úr kataloginum hér fyrir neðan það sama.

Eins og ég sagði. Fallegt járnverk.

Skreytingar allar og út skurður er líka til fyrirmyndar og er ekki of mikill heldur passlegur fyrir þessa gerð vagna.

Hugsað er fyrir að það geti rignt og snjóað með yfirbreiðslu á Kúsksætið.

Hornsúlurnar er flottar og vel unnar.


Gagn að gólfið rispist ekki við notkun.

Skrautið er ákkúrat nóg. Vagninn ekki ofhlaðinn skrauti.


Skíðin fylgja með til að mæta vetri. Ekki hættir fólk að deyja þótt vetur sé!

Úrtak úr kataloginum. Fyrir þá sem eru lunknir í að lesa!

Til hægri er vagninn á skíðunum sínum.

Vagninn hans Emils og fjölskyldu í Kattholti?Vagninn hans Emils og fjölskyldu í Kattholti?

0 Comments

Alþýðuvagn smíðaður í Noregi milli 1850–1925. Líkist vagninum hans Emils í Kattholti.

Ekki er til heimild fyrir árgerð þessa eintaks sem alþýðuvagn eða heimilisvagn er smíðaður. Aldurinn er einhver staðar á bilinu 99 til 174 ára. Voru vagnarnir smíðaðir í Noregi á því tímabili. Hér er það sem til er um hann: Kjökkenvogn eða eldhús vagn frá Grimstad. Heimildin sem fyrri eigandi fræddi mig um. Til Íslands kom hann með Herjólfi sem kom frá Noregi úr slipp 1996.


Heillegur og tilbúinn í dekrið sem mér vonandi veitist að fá að fást við. Ekki hefur þótt ástæða til að „eyða“ í bremsur eða önnur þægindi fyrir alþýðuna. Holt fyrir okkur að sjá fyrir sér ferðalög á þennan máta. Takið eftir hvernig hjólbarðinn er samsettur. Festur saman! Járnvinnan á bekkjaburðarvirkinu er í senn einföld, snjöll og langt umfram amerísku útfærsluna sem er seinleg og flókin í smíði en samt falleg að mínu mati.

Sjást vel á aftara sætinu, armhvílunni og nabbinn sem heldur yfirbreiðslunni fyrir farþega en oftar en ekki var yfirbreiðslan kindagæra.


Blessuð jólin koma einu sinni á ári. Skreytum þennan aldursforseta. Vagninum og skapara hans til heiðurs


Járnverkið eða járngrindin er bara með ágætum í Eldhúsvagninum. Það verður gaman að sandblása og breyta til hins betra.


Myndir af svipuðum eða eins vagni í Noregi


Sést vel hvernig undirhlaupið kemur upp úr gólfinu. Svo eru dráttarkjálkarnir tengdir beint inn á fimmta hjólið í stað þess að á mínum vagni er tengt í fjaðrirnar að framan.


Til sölu: Ásett verð Ísl kr. 242.000 — (2023)



Í Noregi er svipað loftslag og á Íslandi og því er gamla góða gæran velkomin þegar kalt er. Sérstakir nabbar eða pinnar eru á armhvílunum á sætunum til að krækja gærunni á svo hún haldist á sínum stað.


Vagn með svipaðri hönnun og yfirbragði er næstum alveg eins. Þar eru meira að segja bólstraðir bekkir, bara sófi. Undantekningin er undirhlaupið fyrir framhjólin í beygju, framhjólin því stærri. Vagnasmiður í Noregi sem heitir/hét Omnia er skrifaður af þessum og fleirum. Er skapari norska vagnsins fundinn?


Fortíðin er heillandi að mér finnst. Fátæktin var líka mikil. Ég gæti hugsað mér heim án fátæktar en að öðru leyti eins og á sautjándu, átjándu og nítjándu öldinni. Án fátæktar en með als nægtum án spillingar jarðarinnar okkar.