Author: Frikki

Eftir Sherry Monahan 25. september 2018 Málefni óbyggðanna

Þýtt og skráð af Friðriki Kjartanssyni nóvember 2022

Árið 1850 var farið að gæta gullæðis og það varð sífellt fleiri brautryðjendum hvatning til að fara með vögnum sem lögðu leið sína til Vestur-Evrópu. Það var þægilegt að fara í vagnalestina en oft þrengdu menn sér á bekkjum og á þökum sem gengu fram og aftur eftir ósléttum svæðum. Eina hvíldin sem ferðalangarnir fengu voru á „swing“ eða „home“ stöðvunum á leiðunum sem voru víða um óbyggðir, en þar var meðal annars hin fræga Butterfield Overland. Swingstöðvarnar buðu ekki upp á annað en byggingu með lagerhúsnæði til að aðstoða við hestaskiptin, en heimastöðvarnar voru einkaheimili þar sem eigendurnir borðuðu. Stöðvarnar voru að jafnaði með 25 til 50 kílómetra millibili á leiðunum.

Um miðja vegu milli Atchison, Kansas og Denver í Colorado var heimili Troud-fjölskyldunnar. Daniel Trout og systur hans voru þekkt fyrir ljúffengan mat og gestrisni. Eldamennska Lizzie var svo góð að hún var ráðin af bandaríska herforingjanum McIlvain til að aðstoða eiginkonu hans við eldamennskuna á viðkomustað þeirra í Latham.

Fæði var ekki innifalið í farmiðanum og hljóp á bilinu fimmtíu til sjötíu og fimm sent. Sumir sparsamir farþegar ákváðu að fylla vasa sína og hamstra í ferðinni til að spara sér pening. Hugsaðu þér að vera við hlið farþega sem er með kjötkássu, þurrkaða síld, þurrkað nautakjöt, ost og kex og þurran rjómaost innan fata. Maturinn, sem borinn var fram á flestum viðkomustöðunum, var meðal annars beikon, skinka og vísundar, elgsteikur og antilópusteikur. Sumir borðuðu egg, kjúkling, brenndan kalkún, rjóma í kaffið, smjör og nóg af fersku grænmeti.

Ferðalangar urðu stundum agndofa yfir sóðahegðun á viðkomustöðunum. Viktoríubúar á ferðalagi frá Austurlöndum brugðust oft ókvæða við hinu laissez-faire-lega viðhorfi til hreinlætis. Hvað er laissez-faire? Maður nokkur settist til að matast á brautarstöð á rykugri sléttunni og greip um moldina. Húsráðandi heyrði á tal hans og sagði ferðamanninum að honum hefði verið kennt að allir ættu að borða moldarköku. Farþeginn svaraði: „Ég er meðvitaður um það, herra minn kæri, en ég nenni ekki að borða mína alla í einu.“

Kúskarnir voru meira að segja óviljugri að borða á sumum stöðum frekar en á öðrum og þær matstöðvarnar virtust vera fleiri en færri. Báru kúskarnir oftast við veikum maga. Maður nokkur fylgdist oft með frú X baka kexkökur handa sér en þær voru þekktar á Overland – línunni. Hann vissi hins vegar að frú X átti að klappa köttum og hundum og stinga höndunum samstundis ofan í kexdeigið. Bæði farþegar og bílstjórar nutu eftirréttar, en ekki eins á hverri stöð. Bílstjórarnir urðu sérstaklega þreyttir á þurrkuðum eplakökum. Þurrkuð epli voru undirstaða matarbirgða og bökur voru ódýrir eftirréttir. Það varð svo slæmt að samið var lag um hina ógurlegu þurrkuðu eplaköku. Það byrjaði: „Ég hata! Viðbjóður! Andstyggð! Fyrirlít! Andstyggilegar þurrkaðar eplabökur…“

Gerðu þetta goskex en reyndu að klappa ekki dýrunum fyrst.

Sódakex

2 1/2 bolli hveiti

1/2 teskeið af matarsóda

1/2 teskeið salt

3 matskeiðar svínakjöt eða smjör

1 1/2 bolli áfir

Blandið saman hveiti, sódavatni og salti í stórri skál. Skerið smjörið í smjörið til að mynda. Bætið við baunum í stóra bita. Bætið smjördeiginu út í og hrærið, ekki of mikið. Hnoðið blönduna varlega einu sinni til tvisvar á mjög gróft flotað yfirborð. Veltið upp úr henni til hálfsmjórrar þykktar. Setjið á feitt eða pönnu eða bökunarpönnu. Bakið við 450°F í 10–15 mínútur eða þar til þær eru gullnar.

Uppskrift aðlöguð frá Denison Daily News í Texas, 3. febrúar 1878

Heimild: True West History of the American frontier

Yfirlestur: malfridur.is