Gufuknúin slökkviliðsvél í hestvagni kvödd í New York 1914
Bandaríkjamenn kalla alla eða flesta slökkviliðs bíla slökkvi vélar eða Engine. Komið frá hestvögnum með gufu drifnar vatnsdælur. Þarna er verið að kveðja vél 39. Sem ekki voru allra og eru ekki allra.
Uppfinningamaðurinn sem breytti heiminum en dó snauður og veikur!
,,Ekki fer saman gæfa og gjörvileiki”
Charles Goodyear hætti í skóla 12 ára gamall og hóf störf í vélbúnaðarverslun föður síns í Connecticut. Hann giftist EllaClarisse Beecher 23 ára gamall og fljótlega eftir það fluttu þau hjónin til Fíladelfíu þar sem Goodyear opnaði eigin vélbúnaðarverslun.
Goodyear var hæfur kaupmaður en ástríður hans voru efnafræði, efnisfræði og uppfinningar. Seint á tíunda áratugnum varð hann sérstaklega heillaður af því að finna og bæta hagnýta notkun á náttúrulegu gúmmíi (kallað Indlandsgúmmí). Tilraunir hans myndu breyta heiminum en leið Goodyears til árangurs yrði krefjandi. Árið 1830, 29 ára gamall, var Goodyear haldinn heilsubresti og gúmmítilraunir hans (sem hann hafði fjármagnað með lántöku) höfðu ekki borið árangur. Í lok ársins var fyrirtæki hans orðið gjaldþrota og hann var settur í skuldafangelsi. Þetta var grunsamleg byrjun á ferli hans sem vísindamanns og uppfinningamanns.
Helstu vandkvæðin við að finna notkunarmöguleika fyrir náttúrulegt gúmmí voru þau að efnið var óteygjanlegt og ekki endingargott, brotnaði niður og límdist við hitastig. Goodyear var staðráðinn í að finna efnafræðilega lausn á þessum vandamálum og hóf tilraunir sínar í fangelsinu. Eftir fjölda mistaka urðu tímamót þegar hann reyndi að hita gúmmíið með brennisteini og öðrum íblöndunarefnum. Árið 1843 skrifaði hann vini sínum: „Ég hef fundið upp nýja aðferð til að herða gúmmí með brennisteini og hún er jafn betri en gamla aðferðin og malarjárnið er betra en steypujárnið. Ég hef kallað það Vulkansuðu“.
Goodyear sótti um einkaleyfi fyrir gúmmíi með Vulkansuðu 24. febrúar 1844. (Sama aðferð notuð í dag og fyrir 180 árum). Einkaleyfið var gefið út fjórum mánuðum síðar. Það er vulkansuðu að þakka að gúmmí er hægt að nota í dekk, skósóla, slöngur og ótalmargt annað. Þetta var eitt mikilvægasta tækniafrek 19. aldar.
Útskýring: ,,Vulcanization” er ferli þar sem gúmmísameindir eru efnafræðilega tengdar saman með hita og þrýstingi við lífræn/ólífræn efni. Gúmmíið sem er efnafræðilega tengt saman kallast vulkansuða.
VarðCharles Goodyear þá auðugur af þessum sökum? Því miður nei. Hann hélt áfram að berjast fjárhagslega alla ævi, lenti í deilum við aðra uppfinningamenn um gildi einkaleyfis síns og kom í veg fyrir að hann gæti hagnast á því. Á sama tíma fékk Clarissa, kona hans, berkla og stór hluti tekna fjölskyldunnar fór í lækniskostnað hennar og umfangsmikil ferðalög í leit að lækningu. Clarissa lést árið 1848, 39 ára að aldri, og eftir stóðu sex börn, á aldrinum 4-17 ára. Goodyear var 54 ára gamall og átti enn í erfiðleikum með að verja einkaleyfi sín og markaðssetja uppfinningu sína. Hann giftist Mary Starr sem var 40 ára gömul (hún hafði ekki verið gift áður) og þau áttu eftir að eignast tvö börn. Hjónabandið var ánægjulegt en Goodyear átti ekki að njóta þess lengi. Goodyear varð fyrir skaðlegum áhrifum margra ára innöndun af völdum hættulegra efna og veiktist til óbóta á hóteli í New York þann 1. júlí 1860 og lést síðar sama dag. Hann var 59 ára þegar hann lést, auralaus og skuldugur.
Tæpum 40 árum síðar var hjólbarða- og gúmmíi fyrirtækið Goodyear, sem Frank Seiberling stofnaði í Akron í Ohio, nefnt til heiðurs Charles Goodyear. Hvorki Charles Goodyear né nokkur í fjölskyldu hans tengdust fyrirtækinu.
SagnfræðingurinnSamuel Eliot Morrison velti fyrir sér afrekum Goodyears og sagði: „Sagan um Goodyear og uppgötvun hans á efnasuðunni er ein sú áhugaverðasta og lærdómsríkasta í sögu vísinda og iðnaðar.“ En eins og hann bætti við: „Þetta er líka epísk saga um þjáningar og sigur mannsins, því líf Goodyears var nánast samfelld barátta gegn fátækt og heilsuleysi.“ Goodyear var sjálfur heimspekingur um að hann hefði ekki náð fjárhagslegum árangri og skrifaði að hann væri ekki tilbúinn að kvarta yfir því að hann hefði plantað og aðrir hefðu safnað ávöxtunum. Ekki ætti að meta kosti starfsframa í lífinu eingöngu út frá stöðluðum dollurum og krónum, eins og of oft er gert. Maðurinn hefur bara ástæðu til að sjá eftir því þegar hann sáir og enginn uppsker.“
Emily Glazer skrifaði í Wall Street Journal um tökur ,,The Hatful Eight”!
Skrif Emily Glazer í Wall Street Journal
Í komandi kvikmynd Quentin Tarantino ,,The Hateful Eight” kallaði upphafsatriðið á að vagn færi yfir vætusamt Wyoming-landslag. Fyrir kvikmyndagerðarmennina var þetta vandamálið. Hvar kaupir þú póstvagn?
Einn staður er rétt fyrir utan Letcher í S.D., 171 íbúar, þar sem Doug Hansen rekur 13 manna samsetningarlínu, smíðar og gerir við hestakerrur.
Hans iðn gæti virst lenda á milli skips og bryggju. En í raun er mikill uppgangur í viðskiptum.
Hann ætlar að smíða eða endurgera um 100 hestakerrur á þessu ári og starfar við hlið búsins þar sem hann ólst upp. „Ég var forvitinn um týndu listirnar,“ segir Hansen.
Hanson segir að það taki hann að jafnaði um ár að koma sérsniðnum vagninum til skila og þeir séu á kjörverði eins og lúxusbíll. Þessi 56 ára gamli smiður er þekktur meðal áhugamanna um gamla vestrið, hann nýtur þess að panta í bak og fyrir, sem mun halda honum uppteknum langt fram á árið 2016.
Einn af sköpunarverkum Hansens er að flytja á laugardag á árlegum fundi Berkshire Hathaway í Omaha í Nebraska., þar sem aðdáendur og fjárfestar frá öllum heimshornum munu fagna 50 ára afmæli Berkshire undir stjórn Warren Buffetts. Í sviðsvagninum, sem Wells Fargo & Co., ein stærsta hlutabréfaeign Berkshire, sér um, verða John Stumpf, forstjóri bankans, og Sharon Osberg, brúarfélagi Buffetts. Buffett segist hafa leyst af hólmi sæti sitt í fjórum sætum til að skapa pláss fyrir tvær frænkur sínar sem voru „mjög spenntar“ fyrir tilboðinu.
Hansen er einnig hæstánægður. „Það er mikill heiður að fá að kaupa eitthvað úr verslun frá ökrum Suður-Dakóta,“ segir hann, „og enda í því að vera hápunktur á Wall Street, ef svo má að orði komast.“
Hann segir að Touring Concord-vagn, sem Hansen smíðaði, hafi eitt sinn ferjað Vilhjálm Bretaprins og eiginkonu hans, Kate hertogaynju af Cambridge. Fuji Safari Park í Japan pantaði smáhesatvagn sem hægt var að draga með smáhestum til að flytja börn um hluta garðsins með vestrænu þema.
Milli viðskiptavina Hansens má einnig finna milljarðamæringinn Joe Ricketts sem stofnaði miðlunarfyrirtækið TD Ameritrade. Ricketts bað Hansen um að smíða fyrir sig fjólubláan „sýningarvagn“ sem svipaði til póstvagns. Ricketts sendi honum fjólublátt rúðustrikaða skyrtu sem hann var viss um að myndi gera vagninn sinn glæsilegan á Calgary Stampede, árlegu kanadíska ródeó móti.
Hansen var mótfallinn: Fjólublátt farartæki var ekki sögulega nákvæmt. Ricketts bað litaráðgjafa tískuhússins að skipta sér af og eggaldinliturinn fékk að ráða.
Hansen prófaði sig áfram með liti í marga mánuði. Fjórtán málningarhjúpur gáfu loks viðunandi lit, nálægt eggaldini. „ Þetta var konunglegt,“ segir hann. „ Þetta var ríkt.“
,,The Hateful Eight” Auglýsingabútur myndband!
Vagninn kostaði um 50.000 dollara og virkaði eins og keppnisgripur. Sex hesta keppnisgripurinn vann Calgary Stampede keppnina árin 2010 og 2011.
Ricketts, sem á fjölskylduna Chicago Cubs, segist dreyma um að biðja Hansen um að smíða fyrir sig „matreiðsluvagn“, handhægt eldhús sem kúabændur nota úti á túni, og „hirðavagn“ fyrir gesti næturlangt.
Ricketts, sem á fjölskylduna Chicago Cubs, segist dreyma um að biðja Hansen um að smíða fyrir sig „matreiðsluvagn“, handhægt eldhús sem kúabændur nota úti í auðninni, kúrekavagn (chickwagon), og „fjárhirðavagn“ fyrir gesti næturlangt.
Hansen segir að stundum haldi fólk að hann sé fullur af bulli þegar hann lýsir starfi sínu. Flestir telja að hestvagna iðnaðurinn hafi horfið af plánetunni fyrir meira en hundrað árum, segir hann.
Það hefði kannski horfið úr Suður-Dakóta ef Hansen hefði ekki lært hestamennsku frá afa sínum, leðursmíði frá móður sinni og hvernig á að nota suðu- og trésmíðaverkfærin á búgarðsverkstæði föður síns. „Auðlindir fyrir skapandi iðnaðarmann voru á puttanum á mér,“ segir Hansen.
Um 1970 deildu gamlir menn fréttum af viðgerðum á hjólum hestvagna. Fljótlega bárust fréttir af því að Hansen gæti gert við hestvagna og nágrannar fóru að koma með verkefni. Hann sótti fornverkfæri á flóamarkaði og bjó önnur til þau eftir þörfum. Í fyrstu sagðist hann hafa rukkað um 10 dollara á tímann.
Verk hans seljast nú á hærra verði en nýr Chevy Silverado. Með dæmigerðan hámarkshraða um 12 mílur á klukkustund. Hann er meðal fárra vagnssmíðamanna sem stunda starf sem skilar ánægju og skemmtun.
Jimmy Wilson í Paradise í Texas tók við rekstri tengdaföður síns og er nú í samstarfi við Amish „hjólasmið“ í Montgomery á Indiana. Þeir sérhæfa sig í hefðbundna Concord. „ Kadillakks kagga allra vagnanna“ segir Wilson, en verðmiðinn er allt niður í lága sex stafa tölur.
Wells Fargo er einnig viðskiptavinur, segir Wilson. Fyrirtækið í San Francisco, sem er stærsti banki landsins að markaðshlutdeild, eyðir miklum fjármunum í að hampa sögulegri tengingu vörumerkis síns við bandaríska vestrið. Þar eru 24 eftirlíkingar af vagninum, 16 frumgerðir og 14 verktakar sem stjórna póstvagninum í skrúðgöngum og viðburðum fyrirtækja, segir Beverly Smith, yfirmaður sögu þjónustu Wells Fargo.
Bankinn vill ekki gefa upp hversu miklu hann eyðir í póstvagna sýningar en í fyrra voru þau yfir 800.
Tarantino er annar viðskiptavinur sem hefur verið mjög hátt skrifaður. Eftir að hafa gert fjölda kvikmynda sem spanna glæpi, hrylling og stríð, sneri leikstjórinn sér að kvikmyndum í vestrænum stíl og byrjaði á kvikmyndinni Django Unchained árið 2012.
Fyrir „The Hateful Eight“ skoðuðu Tarantino og starfsmenn hans um 20 sviðsmyndir póstvagna hugmynda og komu sér upp líkani sem hann smíðaði og hefur vísunda málað á hliðina, segir Rusty Hendrickson, yfirhandritshöfundur myndarinnar sem The Weinstein Company gerir ráð fyrir að komi út síðar á þessu ári.
Sumum áhafnarmeðlimum fannst blóðrauði vagninn með gulum afskurði „of fallegur“ en hann stóð af sér margra kílómetra torfæru í Telluride í Colo. Stjörnuleikarnir Kurt Russell og Samuel L. Jackson léku í kvikmyndinni.
Tarantino hreifði ekki svip við 90.000 dollara verðmiðanum, segir Hendrickson, og dásamaði póstvagninn.
Heimild: The Antique Carriage Collectors Club Facebook
Park Drag. Upprunninn í Englandi. Smíðaður af Brewster & Co. í New York. Raðnúmer 19786. Teikning númer 4207. Þessi vagn var upphaflega seldur J.H. Shults of NY árið 1893. Mr Shults rak eitt stærsta bakaríið í Brooklyn að nafni John H Shults Bakery Co. Vagninn var keyptur af Robinson fjölskyldunni í Pensilvaníu á uppboði og fór í uppgerð. Hann var endurmálaður í upprunalegum litum eins og upprunaleg teikningin segir. Innréttingunni frá Brewster var haldið upprunalegri. Póstvagninn er seldur með lömpum, 5 dráttar jafnvægisbita, dráttarþverbita, dragskó, regnhlífarkörfu, uppstigs úr innan við hjól, samsettri svipu og fótbrettis lampa framan. Hliðarljósin, stöngin og dragskórinn haf fylgt vagninum frá upphafi. Vagninn var byggður af teikningu númer 4207 (er neðarlega á bls) og ég hef hengt við mynd af þeirri teikningu sem er á skrá hjá Metropolitan Museum of Art í NYC. Carriage Journal til að fá grein eftir Merri Ferrell um teikningu númer 4207 og fleiri framúrskarandi verk, sem hefur verið fest aðeins nokkrum sinnum síðan það var endurreist. Til sölu og verð sé þess óskað.
Þróun listarinnar að smíða hestvagna er svipuð þróun flestra uppfinninga hæg. Á ákveðnum tímapunkti er eins og sumt starti, Þróast svo aftur í stöðnun í langan tíma. Aðeins síðustu tvær aldir hefur vagnasmíði verið í góðu lagi sem list og hún er aðeins komin á tiltölulega fullkomna braut á núverandi öld. Sama má ef til vill segja um aðrar uppfinningar. Pendul klukkur voru uppfundnar um 1260. Pappír var búinn til úr gömlum tuskum um 1250. byssupúður verður rakið aftur til 1330. Prentun verðmæta hjálparefnis til listar 1430. Klukkur eru fyrst smíðaðar í Englandi um 1500. Sást til fyrsta hestvagnsins í Englandi árið 1555. Fyrir þrjú hundruð og tuttugu árum.
Saga langferðavagna ásamt öðrum vögnum er ekki jafn víðtæk og mannkyn. Ekki er hægt að rekja hana meðal allra þeirra þjóða sem eru komnar á áfangastað þróaðs stig siðmenningar. Forn Ameríka, sérstaklega siðmenntuð Mexiko, segir okkur ekki neitt. Frá Kína og Japan er nánast ekkert. Aðeins hluti Norður Afríku hefur eitthvað fram að leggja til sögu hjólsins. Við finnum þekkingu í Evrópu, Litla Asíu, Indland ásamt Vestur Evrópu. Saga vagnasmíðalistarinnar verður að skipta í fáein mörkuð tímabil. Fyrsta tímabilið endar með Rómar stjórn breytist úr stjórn ræðismanna í Keisarastjórn fyrir 2000 árum. Til þess tíma var breytileiki farartækja lítill. Annað tímabilið markast af sýndarþörf fyrir mikinn auð ásamt þrá eftir miklum lúxus. Tekin voru í notkun nokkur ný og stærri farartæki og mörg voru skreytt dýru skrauti. Þriðja tímabilið hefst með tilkomu farartækja sem eru hengd er á leðurólar og má telja að því ljúki um árið 1700 þegar vagnarnir hófu að taka á sig núverandi form, stærð og stíl. Þriðja tímabilið er þegar farartækin hengd á leðurólar og er lokið 1700. Þegar vagnarnir hófu Þróunarferli sitt að taka á sig núverandi form með tilkomu stálfjaðra. Fjórða tímabilið endaði um 1790. Langferðavagnar færðust í núverandi form, stærð og stíl. Fimmta tímabilið markast þegar vagnar voru nær eingöngu hengdir á sporöskjulaga stál fjaðrir. Þessi síðasta óvænta þróunaruppfinning skilaði mikilvægum árangri sem allir hafa áhuga á að nota vagna og langferðavagna smíði. Með tilkomu sporöskjulaga fjaðra minnkaði kostnaður smíða á vögnum búnum hjólum. Þyngdin þróaðist niður vegna minni efnisnotkunar ásamt vagnpartar urðu færri. Samtímis fjölgaði farartækjum mikið og þægindin ásamt viðurgjörningnum um borð óx. Við getum með sanni sagt þetta móti leiðina til eimreiðar eigi rétt á sér. Þróaðist úr sleða í hestvagn. Eðlilegt telst að setja byrði of þunga fyrir herðar okkar að bera að setja byrðarnar á grind sem sleða mætti kalla sem draga mætti á landi. Ekki þurfti mikla reynslu manns til að gera það kleift að sjá fyrir sér besta form sleða og til að undirstrika það fundust gögn um fyrsta sleðann höggvin sem skúlptúrar í veggi Hofs í Luxor í Thebes í Egyptalandi mjög svipaðan þeim sleðum sem ölgerðarmenn í London notuðu. Sleði er byggður upp af tveim trébitum langsum ásamt 5 bita þversum úr tré sem halda saman skíðunum ásamt því að mynda rými til flutninga. Sleðar í alla vega lögun og gerðum eru í notkun í löndum þar sem snjór er að jafnaði yfir vetrarmánuðina vegna þess að sleðar ganga betur í snjó en hjól við þær aðstæður. Inúítar og Lappar nota hærri meiða eða langtré undir sleðann. Meiri snjódýpt er við þeirra aðstæður. En ölgerðarmenn í London og Svisslendingar ásamt öðrum fjallabúum nota sleða til að flytja timbur og Hnausaþyrnir niður úr fjöllunum og fyrir hundrað árum þegar litlir vagnar voru ekki eins algengir í Englandi var venja að nota sleða til að flytja heim á bæinn nýslegið hey og knippi af hveiti. Í Norður Ameríku og Norður Evrópu eru sleðar af elegant hönnun á hverju ári. Í Hollandi og Belgíu eru sleðar notaðir allt árið. Manndregnir á götunum flytjandi kjöt, gænmeti og brauð. Egyptar eru í fararbroddi landa sem skilja eftir sig skráningu lista og framleiðslu sprottin úr menningarþróun. Egyptar gátu státað af snemma í veraldarsögunni byggingar samsettar úr risa steinum sem sleðar báru ásamt því að notaðir voru kefli undir sleðann eða steininn. Í fyrstu voru hjólin skífur sem söguð voru þversum úr trjábolnum sem svo voru rammlega festar á öxull. Hjólin snúast saman undir fyrstu vögnunum. Smærri vagnar eru smíðaðir með öxull sem snýst með hjólunum í Portugal, Spáni og Suður Ameríku. Fyrstu vagnarnir voru að best séð verður út búnir með dráttarpóst fyrir að minnsta kosti tvö dráttardýr spennt saman hlið við hlið fyrir vagninn. Það sem mælir gegn hjólum og öxli í heilu lagi eða föst saman er að erfitt er að snúa ökutæki í þröngum aðstæðum. Allir sem reyna að aka garðvaltara fyrir krappt horn geta sannfært sjálfan sig um þetta. Því að þótt ytri brún keflisins snúist/rúlli eðlilega, meðan innri brúnin rennur á yfirborðinu, þá ætti innri brúnin að snúast/rúlla sjálfstætt. Séð varð snemma í Egyptalandi að betra væri að hafa öxulinn fastan og leyfa hjólunum að snúast sjálfstætt hvort frá öðru. Hjólum búnir vagnar komu sennilega snemma inn í þróunina í Egyptalandi. Strax kallaðir Car eða Chariot. Biblían þýðir venjulega sem ,,Chariot”. Málverk og skúlptúrar á veggjum Hofanna þúsunda ára gamlir geta kennt okkur nákvæmt útlit vagnanna (the Chariots). Þeir eru okkur mjög hugleiknir, enda veitt æðstu leiðina til að flytja manninn Þúsundum saman fyrir Krist. Þessir vagnar voru líka til fyrirmyndar allra vagna þessara tíma. Við sjáum einstaka orð sem lýsa vögnunum bæði af Homer, sem var uppi fyrir Krist og Moses sem uppi var um 500 árum fyrr. Orðin eru tæknilegs eðlis, eins og. Öxlar, Nöf, Félagar, Hjólbarðar, Pílárar og svo framvegis. Tæknileg orð gefa í skin að list sem hafði þessi hugtök hljóti að hafa verið til löngu fyrr en skrásetjarinn sem talar um þessa list. Núna gefa tæknileg hugtök til kynna að listin, sem bar slík hugtök, hljóti að hafa verið til áður en sá sem þetta ritar talar um listina, svo að ef við hikuðum við að segja frá því að hvenær vagnarnir voru höggnir og málaðir á veggi egypsku musteranna er okkur fullljóst að höfundarnir sem við nefnum, hafa haldið því fram. Móses notaði sama orð þegar hann lýsti hjólunum á griphliðinni sem var í keflinu mikla sem presturinn notaði, og Hómer, þegar hann lýsti vagni Júnó – gyðjunnar, sem var vagn hennar. Notaði sömu hugtök.
,,Við lesum í fimmtu bók um Iliad: „Hinn ógurlega Júnó leiddi út hina gullslegnu hesta en Heba festi hjólin á járnása vagnlestarinnar. Á hjólunum voru átta pílárar, og hjólin voru úr gulli, og hjólbarðarnir á þeim voru festir með ósveigjanlegum hjólbörðum. Sætið var úr gulli, fest upp á snúru úr silfri. En tungan ( dráttarstöngin) var úr silfri. Á enda stangarinnar var fest gullok og gullin taumur.“
Þessir vagnar voru venjulega kringlóttar ofan frá séð eða meira svona eins og skeifa í laginu. Hliðarnar lækkuðu aftur, aftur hluti opinn aftur úr, botninn nálægt jörðu svo auðveldara væri að ganga um vagninn. Hjólin sérstaklega egypsku voru lág eða frá 76,2. Sentimetrar eða til 99,06. Sentimetrar á hæð. Grindarverk vagnsins var oftast opið en stundum lokað með leður skinnum eða tág ofið á milli eins og tákörfur. Tungan (dráttarstöngin) var staðsett neðst eða undir botn grindinni og bogadregin upp í herðahæð dráttardýranna, Hesta eða Uxa þar sem þverstykki var á stönginni sem aftur var svo tengd aktygjum sem voru um háls Hestanna og horn Uxanna. Viðbót við þetta kláruðu svo heildarmyndina. Sumir hestar voru tengdir við tunguna með járn stöng og hnúða á hvorum enda sem gengu í gegn um hringa á enda tungunnar svo upp og gegn um hring á baki hestsins. Þessi búnaður var mjög svipaður ferhyrningslaga notuð nú á tímum (1877). Búnaður sem gaf meiri hreyfingu á dráttardýrin en sá fyrri.
Yfirbygging þessara vagna í Egyptalandi að minnsta kosti voru mjög litlar eða smáar, venjulega rúmuðu þær tvær persónur sem stóðu samsíða. Ótrúlegt að þessir vagnar hefðu verið mikið notaðir vegna smæðar sinnar og lágrar hæðar hjólanna sem gætu hafa stöðvast á næstum hverri smá hindrun sem á vegi varð. Svo voru vagnarnir svo nálægt jörðu að þeir voru mun útsettari en ella fyrir drullu og jarðvegi. Samt sem áður voru vagnarnir notaðir í stórum stíl. Þeir voru mjög léttir og gátu farið geyst, nálega eins hratt og hestarnir gátu. Vagnarnir voru mjóir og hentuðu því vel mjóum stígum fjallanna og þröngum götum bæja og borga aðeins 121.92 sentimetrar á breidd. Þeir hentuðu tímabili og fólkinu ásamt notkunargildi sínu í tæp 2000 ár. Að sögn Hómers gat sterkur maður tekið vagn á herða sér og borið á brott. Hugsanlega án hjóla en samt hafa vagnarnir ekki verið þyngri en hjólbörum nútímans (1877). Frá Egyptalandi breiddist notkun þeirra út til annarra landa og þeir voru notaðir sem stríðsvagnar í stórum stíl á víðáttu miklum sléttum Asíu. Við lásum um 900 vagna Jabin konungs Sýrlands og 1000 frá konunginum af Zobah. Salomon hafði undir höndum 1400 vagna og kaupmenn hans sáu Norður Sýrlandi ásamt umlykjandi löndum fyrir vögnum sem sóttir voru til Egyptalands, keyptir fyrir 600 sekels eða £50 stykkið (1877). Þessir kaupmenn voru ekki meðal þeirra síðustu til að fóðra vasa sína vegna föðurlandsástar og sáu þjóð sem gæti orðið þeirra land óvinur með vel vopnuðu stríði.
Margt ís sendiferða þjónusta fólksins áttu uppruna sinn á Suður Ítalíu. Innflytjenda til BNA voru margir með litla menntun og eða viðskipta kunnáttu. Margir fóru þá að vinna við sína kunnáttu sem var ís heimsendingar þjónustuna í New York. Borgarlífi hafði þessa þjónustu í nokkra áratugi frá miðri nítjándu öld til um 1950. Á nítjándu öldinni var ísinn unnin út tjörnum og vötnum, geymdur í ís húsum fyrir flutning til borgarinnar.
Eftir að bíla tíminn hélt innreið sína fækkaði hestvögnum smá saman í þessari þjónustu. Stór fyrirtæki keyptu upp þjónustu hestvagna ís flutninga á níunda og tíunda áratug nítjándu aldar auk ísvéla fyrir veitingastaði og bari. Verkfæri ís flutninga mannsins voru vírar, krókar, töng og ís pinnar. Vírinn var til að binda fyrir ís kökurnar; en það voru minni ísmolar saman í pokum til að halda kulda á stóru ísmolunum í flutningi.
Vinnudagur ísflutningsfólks byrjaði klukkan fjögur og endaði ekki fyrr en síðla kvölds. Allt eftir árstíð eða vikudegi. Ísflutningafólk vann sjö daga vikunnar án fría. Arthur Miller rifjar upp í ævisögu sinni: Ísmenn voru í leðurvestum með blautan sekk yfir hægri öxlina. Þegar þeir höfðu rennt ísnum í kassann biðu þeir með vatns dreypandi sekkinn og biðu eftir greiðslunni sinni. Tilvitnun endar. Ísþjónustan lifði lengur í gegn um Amish samfélögin, þar sem ís er venjulega afhentur í nútímanum með vörubílum til að kæla mat og annað viðkvæmt.
Heimild: https://en.wikipedia.org/wiki/Iceman_(occupation) Meira um þetta efni á ,,Ice trade” og ,,Ice cutting” Wikipedia.org
Bækur um efnið: Joseph C. Jones, J.R.: America’s Icemen: An Illustrative History of the United States Natural Ice Industry 1665-1925. Humble, TX: Jobeco Books 1984