Tag: myndband

Sögulegar landamærabyggðir frá Arizona til TexasSögulegar landamærabyggðir frá Arizona til Texas

0 Comments

Á flestum stöðum Norður Ameríku eru tengingar við vagnasögnuna enda hefur mikið af efni verið haldið til haga eða varðveitt aftur í tímann!

Frá ýmsum höfundum | 21. feb. 2025 | Ferðalög & varðveisla, Sannir vestrænir bæir

Formáli

Frá sólbrenndum eyðimörkum Arizona til ótaminnar villtrar náttúru Wyoming fanga sögufrægar landamærabæir Ameríku hinn varanlega anda villta vestursins.

Þessir sögulegu áfangastaðir taka ferðalanga með í tímaferðalag og veita innsýn í spennandi tímabil kúreka, útlaga og landnema.

Gakktu eftir götum Arizona sem eru þéttsettar sölum, uppgötvaðu námuarfleifð Colorado og sögur af Doc Holliday, eða kannaðu Kansas, þar sem nautgriparekstrar og alræmdir byssubardagar hafa skilið eftir sig óafmáanleg spor á sléttunni. Víðáttumikið landslag Montana bergmálar af draumum gullæðisins, á meðan Hill Country í Texas blandar saman ríkulegri arfleifð og hrjúfri fegurð.

Á sama tíma lífgar Wyoming upp á goðsagnir um Buffalo Bill og Butch Cassidy.

Hver bær geymir brot af landnámssögu Ameríku og skapar þannig vegferð sem er gegnsýrð af sögu, ævintýrum og táknrænum vestrænum sjarma.

Arizona

Þjóðvegir verða til: Könnun á Villta vestrinu í gegnum sögufrægar bæi Arizona

Námugröftur Jerome lauk og skildi eftir sig frægasta draugabæ Arizona.

Arizona er ríki þar sem andi villta vestursins lifir enn, allt frá rykugum eyðimörkum til hrjúfra fjalla. Þetta er land ríkt af sögu, allt frá arfleifð frumbyggja Ameríku og landkönnun Spánverja til kúrekasagna og námugraftaruppgangs.

Ef þú vilt fara í ferðalag aftur í tímann eru sögufrægir bæir Arizona fullkomnir áfangastaðir. Hvort sem um er að ræða heimsókn á fræga bardagastaði villta vestursins, gönguferð niður götur með gömlum börum og verslunum, eða skoðun safna sem segja sögur landnema og útlaga, þá býður Arizona upp á ógleymanleg ferðalög inn í fortíðina.

Hér er leiðarvísir að nokkrum sögufrægum bæjum ríkisins sem vekja villta vesturið til lífs.

Cave Creek: Draumur kúrekans

Framlínubæir óbyggðanna í Cave Creek halda anda Villta vestursins á lofti enn í dag.

Í hlíðum Sonoran-eyðimerkurinnar býður Cave Creek upp á sanna upplifun af villta vestrinu. Bærinn, sem er þekktur fyrir andrúmsloft villta vestursins, laðar að sér gesti sem leita að kúrekamenningu og sögu.

Bærinn er frægur fyrir honky-tonk staðina Harold’s og The Buffalo Chip, en þeir sem vilja versla ættu að heimsækja Watson’s Hat Company og Cave Creek Cowboy Company til að fá ekta kúrekaklæðnað.

Ef þú ert að leita að hlut úr arfleifð vestursins til að taka með heim, þá eru tugir verslana meðfram aðalgötunni sem bjóða upp á list, söguleg verðmæti og rústík heimilisskraut.

Cave Creek-safnið býður upp á áhugaverða sýn á sögu bæjarins, með sýningum um fyrstu landnemana, námugröft og menningarlegu áhrifin sem mótuðu svæðið. Með sínum vestrænu verslunum, gömlum börum (saloon) og stórfenglegri eyðimerkurnáttúru, að ógleymdum goðsagnakenndum veitingastöðum eins og Big Earl’s Greasy Eats og Cryin’ Coyote Barbecue, er Cave Creek fullkominn upphafspunktur fyrir alla þá sem vilja upplifa kúrekasögu Arizona.

Bisbee: Námubær með sál

Bisbee, sem var eitt sinn einn stærsti námubær Bandaríkjanna, er fallega varðveitt sýnishorn af sögu Arizona.

Bærinn er þekktur fyrir iðandi listasenu og sögulega byggingarlist og býður upp á einstaka innsýn í námufortíð ríkisins.

Bærinn var stofnaður seint á 19. öld þegar kopar fannst á svæðinu og varð fljótt eitt af velmegunarmestu námusetrum landsins.

Í dag geta gestir skoðað Námu- og sögusafn Bisbee, sem segir sögu koparblómatímans og innflytjendanna sem byggðu bæinn.

Heimsókn í Queen Mine-sýninguna býður upp á beina innsýn í neðanjarðarlíf námuverkamanna. Myndrænar, hlykkjóttar götur Bisbee, kantraðar af viktoríönskum húsum og sérstökum verslunum, gefa bænum sérstakan sjarma sem blandar saman sögu og nútímalegri sköpun.

Heimsókn væri ekki fullkomin án þess að kíkja á eða gista á sögufræga Copper Queen-hótelinu.

Camp Verde: Mót menningar-heima

Camp Verde, sem stendur við Verde-ána, er ríkt af sögu frumbyggja Ameríku og hersögu.

Bærinn, sem eitt sinn var herstöð á tímum Indíánastríðanna, hefur þróast í sögulegan áfangastað með sterk tengsl við fortíð sína.

Fort Verde ríkissögusafnið varðveitir upprunalega virkið og gestir geta fræðst um hermennina og landnemana sem bjuggu og börðust á svæðinu. Virkið hýsir einnig Verde Valley fornleifa-fræðisetrið, sem sýnir fornminjar frumbyggja Ameríku og forsögulega sögu svæðisins.

Camp Verde er frábær staður til að kanna samspil sögu frumbyggja Ameríku, hersögu og sögu villta vestursins, um leið og notið er hinnar fögru náttúru Verde-dalsins í Arizona.

Tombstone: Bærinn sem var of þrautseigur til að deyja

Engin ferð um vesturhluta Bandaríkjanna er fullkomin án þess að stoppa í Tombstone, bænum sem varð frægur fyrir skotbardagann við O.K. Corral.

Tombstone, sem er þekktur sem „Bærinn sem var of þrautseigur til að deyja“, var eitt sinn ein löglausustu staða vestursins og heimili frægra persóna eins og Wyatt Earp, Doc Holliday og Clanton-gengisins.

Í dag geta gestir stigið aftur í tímann með skoðunarferð um Big Nose Kate’s og The Crystal Palace Saloon, þar sem litríkar persónur Tombstone söfnuðust eitt sinn saman.

Bird Cage-leikhúsið, upprunalegt leikhús villta vestursins, er ómissandi viðkomustaður sem veitir innsýn í þá skemmtun sem eitt sinn blómstraði hér. O.K. Corral eru sögufrægar götur, ekta bar (saloon).

Jerome: Endurfæddur draugabær

Jerome, sem stendur á hlíð Kleópötrufjalls, er fyrrverandi námubær sem hefur breyst í blómlegt listamannasamfélag.

Bærinn, sem eitt sinn var þekktur sem „syndugasti bær Vestursins“, blómstraði á dögum koparvinnslu seint á 19. öld og snemma á þeirri 20.

Á blómaskeiði sínu var Jerome auðugasta náma í heimi í eigu eins manns, en þegar námurnar lokuðu á sjötta áratugnum varð bærinn nánast að draugabæ.

Í dag er Jerome staður þar sem saga og list mætast. Jerome State Historic Park býður upp á innsýn í námusögu bæjarins og er til húsa í fyrrum höll sem eitt sinn var heimili námuframkvæmdastjórans.

Gestir geta einnig kannað Jerome Historical Society Mine Museum til að fræðast um uppgang og hnignun sem einkenndi bæinn.

Þröngar, bugðóttar götur Jerome eru nú þaktar listgalleríum, sérverslunum, vínsmökkunarstofum og veitingastöðum, sem gerir hann að sérstökum og heillandi áfangastað með litríka sögu.

Kingman: Klassískur áfangastaður á Route 66

Kingman, heimabær Bob Boze Bell, framkvæmdastjóra True West, er ein af klassísku borgunum meðfram hinni goðsagnakenndu Route 66. Bærinn er fullur af sögu villta vestursins og nostalgísku aðdráttarafli með fortíð sinni úr villta vestrinu og líflegri Route 66 menningu.

Mohave-safnið um sögu og listir er frábær staður til að byrja á, þar sem gestir geta fræðst um sögu frumbyggja svæðisins, námuvinnslu og járnbrautir. Sögusafn Mohave-sýslu er einnig ómissandi viðkomustaður.

Fyrir aðdáendur hins sögufræga þjóðvegar veitir Route 66 safnið ítarlega innsýn í arfleifð Þóðvegarins og hlutverk hans í þróun ameríska vestursins.

Sögulegt miðbæjarsvæði Kingman býður upp á frábært úrval af gömlum matsölustöðum, verslunun með fornmuni og mótelum sem láta manni líða eins og maður hafi stigið aftur í tímann.

Gamli bæjarhlutinn Scottsdale: Nútímaleg vestræn upplifun

Þótt Scottsdale sé þekkt fyrir lúxushótel sín og fínar verslanir býður gamli bæjarhlutinn í Scottsdale upp á innsýn í rætur bæjarins frá villta vestrinu.

Scottsdale var stofnað á níunda áratug 19. aldar og var upphaflega landbúnaðarsamfélag sem þróaðist síðar í mikilvægan bæ fyrir nautgripabændur.

Í dag er gamli bæjarhlutinn í Scottsdale lifandi blanda af sögulegum byggingum, listgalleríum og verslunum í vestrænum stíl.

Sögusafn Scottsdale veitir innsýn í fyrstu daga bæjarins, þar á meðal tengsl hans við frumbyggjamenningu Hohokam-fólksins, landbúnaðarfortíð hans og hlutverk sem samkomustaður fyrir nautgriparekstur. Hápunkturinn er safnið Western Spirit: Scottsdale’s Museum of the West, sem býður upp á sýningar um sögu ameríska vestursins, þar á meðal kúrekamenningu, muni frumbyggja og vestræna list.

Prescott: Villta vestrið lifir hér

Bronsstytta eftir Bill Nebeker stendur á Prescott Courthouse Plaza og heiðrar lögreglumenn Arizona.

Prescott er oft nefndur „Heimabær allra“ og er ómissandi viðkomustaður fyrir þá sem hafa áhuga á sögu villta vestursins í Arizona.

Prescott var stofnuð á sjöunda áratug 19. aldar, varð höfuðborg Arizona-svæðisins og gegndi lykilhlutverki á fyrstu árum ríkisins.

Sögufræga Whiskey Row-bærinn, sem eitt sinn hýsti 40 krár og spilavíti sem lögreglumenn og útlagar sóttu, þar á meðal Doc Holliday og Wyatt Earp, er nú þekkt fyrir lifandi tónlistarsenuna, listgallerí, sælgætisbúðir og að sjálfsögðu sínar frægu krár, þar á meðal hina goðsagnakenndu ,,Palace Restaurant & Saloon“.

Sharlot Hall-safnið býður upp á ítarlega skoðun á sögu svæðisins, með áherslu á menningu frumbyggja, fyrstu landnemana og stofnun Prescott.

Bærinn er einnig frægur fyrir að halda „Frontier Days“, elstu rodeókeppni heims. Fyrir áhugafólk um list villta vestursins sýnir Phippen-safnið suma af bestu kúreka- og vestrænni list í ríkinu. Söguleg hús Prescott, gamlar kirkjur og heillandi bæjartorg veita innsýn í líf í Arizona á 19. öld.

Wickenburg: Eyðimerkurbær með ríka arfleifð

Wickenburg er heillandi eyðimerkurbær með djúpar rætur í námu- og búskaparsögu. Upphaflega var Wickenburg námubær, stofnaður á sjöunda áratug 19. aldar, en varð síðar þekktur fyrir nautgriparækt og hestasölu.

Desert Caballeros Western Museum er lykilviðkomustaður fyrir alla sem hafa áhuga á sögu svæðisins og býður upp á sýningar um menningu frumbyggja, snemmbúið búskaparlíf og sögu bandaríska kúrekans.

Í Wickenburg er einnig að finna Vulture-námuna, gamla gullnámu sem var ein sú auðugasta í Arizona, og gestir geta farið í skoðunarferðir til að læra um uppgang og hrun námuvinnslu á svæðinu.

Sögulegt miðbæjarsvæði bæjarins er fullt af vestrænum sjarma, með verslunum og veitingastöðum sem endurspegla kúrekasögu þess.

Dvöl á Rancho de los Caballeros, Flying E gestaranchi eða The Kay El Bar, elsta gestaranchi Wickenburg, mun gera ferð þína til Wickenburg enn eftirminnilegri.

Williams: Hlið að Grand Canyon

Williams, sem liggur meðfram sögufrægu Route 66, er oft kallað „Hliðið að Grand Canyon“ vegna þess að það þjónar sem miðstöð fyrir ferðamenn á leið til einnar frægustu náttúruundurs heims. Andrúmsloft Villta vestursins í Williams endurspeglast í gömlum húsaframhliðum, matsölustöðum og mótelum. Hápunktur Williams er Grand Canyon-járnbrautin, sem býður upp á skemmtilega lestarferð til Grand Canyon og veitir ógleymanleg tækifæri til að upplifa óbyggðir Arizona. Bærinn er einnig með Williams-lestarstöðina, sögufræga járnbrautarstöð þar sem gestir geta fræðst um mikilvægi járnbrautarinnar fyrir sögu bæjarins. Williams býður upp á fullkomna blöndu af sjarma villta vestursins og náttúrufegurð, sem gerir hann að frábærum viðkomustað fyrir alla sem kanna sögu Arizona.


Heimild: True West. History of the American Frontier

Þýðendur: Friðrik Kjartansson og erlendur.is

Skráði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Oseberg víkingavagninnOseberg víkingavagninn

0 Comments

Eina eintak sinnar tegundar frá víkingatímabilinu!

Skrifað af Nina Kristiansen fréttamanni. Útg. 18. mars 2004. – 04:30

Síðan 1904 hefur allt verið skráð með bestu fáanlegu tækni!

Sænski fornleifafræðingurinn Gabriel Gustafson leiddi uppgröftinn á Oseberg-skipinu.

Hann hélt dagbók um skipið og hlutina.

Þar hefur hann áhyggjur af þeirri ábyrgð sem hann hefur tekið á sig og af því að rífast við landeigandann.

Gústafson og aðstoðarmaður hans skráðu og teiknuðu það sem þeir fundu: tréstykki, prik, bein, reipi og málm.

Allt var hulið drullu. Mest af því var í þúsund stykkjum. Viðurinn var mjúkur og brothættur.

Mikilvægt var að skrá hlutina nákvæmlega hvar þeir fundust. Fornleifafræðingarnir voru ekki vissir um að allt myndi lifa af ferðina til höfuðborgar Noregs, Ósló.

Þeir skráðu hvaða hlutar þeir töldu tilheyra hvaða hlutum, stærðir, skreytingar og viðartegund. Þeir gerðu líka skissur.

4. september 1904 fundu þeir hjól, stokka og hluta sem þeir gerðu sér ljóst að tilheyrðu vagni.

Einhver teiknaði með hraða skissu af undirvagninum. Þetta gæti verið fyrsta skjalið um Oseberg-vagninn.

Hvað er Osberg-fundurinn?

Oseberg-fundurinn er ef til vill stórkostlegasta víkingaskipsuppgötvunin sem nokkurn tíma verður grafin upp, sagði Hanne Lovise Aannestad fornleifafræðingur í þessari grein. Það var grafið upp árið 1904 fyrir utan Tønsberg

fundurinn voru flutt til höfuðborgar Noregs, Osló.

Í víkingagröfinni voru beinagrindur af tveimur konum, rúm, verðmæti og vefnaðarvara. Þessi Búddafata fannst í frábæru ástandi.

Sá eini sinnar tegundar

Oseberg-vagninn er eini vagninn frá víkingaöld sem fundist hefur í Noregi.

Hann var ekki nýr þegar hann var settur í gröfina árið 834 en var gerður fyrir árið 800.

Vagninn er úr beyk og eik og er um tveir metrar á lengd og einn metri á breidd.

Vagninn, sem situr lauslega á undirvagninum, er skreyttur með hausum manna og fólki sem berst við snáka og furðudýr.

Teikningar úr uppgreftrinum voru endurunnar og birtar í tveimur stórum bindum um Oseberg-fundinn.

Tveir listamenn voru einnig fengnir til uppgraftarins þar sem enn voru leifar af málningu á sumum hlutunum.

Þeir bjuggu til teikningar og vatnslitamyndir af skreyttum rúmstokkum, kerum og fígúrum.

Þetta reyndist skynsamleg ákvörðun. Reynt var að bjarga gömlu málningunni en hún lifði ekki við að varðveita viðinn.

„En það var dýrt að ráða listamenn,“

segir Bjarte Aarseth, yfirverkfræðingur við Menningarsögusafnið við háskólann í Ósló.

Það var jafn dýrt að taka myndir árið 1904.

Allur Oseberg-vagninn hefur nú verið skannaður en skránum hefur verið lýst og afritað á margan annan hátt frá 1904 til dagsins í dag. Hér eru nokkrar þeirra:

Gerði það beinna og flottara

Þegar búið var að grafa upp öll stykki skipsins, vagna, sleða, ker, rúm, fötur og allt annað, enduðu þeir að lokum í söfnun norskra forngripa í Ósló.

Þá var hafist handa við að leysa þá stóru þraut að koma réttum hlutum á réttan stað.

Og gamli viðurinn var endurnýjaður. Það tók nokkur ár en á endanum var vagninum púslað saman aftur.

Teiknari á safninu bjó til teikningu sem sýnir hlutana bæði í sitthvoru lagi og þegar þeir eru settir saman.

„Þessi teikning táknar hugsjónamynd. Búið er að leiðrétta villur og galla á vagninum,“ segir Aarseth.

Sem dæmi má nefna að hluti af grindinni er eldri en restin af vagninum.

Það passaði ekki alveg inn á meðan hitt passaði fullkomlega. Á teikningunni eru bolirnir nákvæmlega eins.

„Kvarðinn sem notaður er er líka mjög grófur,“ segir hann.

Þetta hefur verið vandamál fyrir fólk sem hefur reynt að endurskapa vagninn.

„Margir hafa búið til afrit af vagninum, þar á

meðal fólk í Wisconsin, Minnesota og Washington.

Þeir hafa notað vagninn í skrúðgöngur en líta oft undarlega út,“ segir Aarseth.

„Margir hafa búið til afrit af vagninum, þar á meðal fólk í Wisconsin, Minnesota og Washington. Þeir hafa notað vagninn í skrúðgöngur en líta oft undarlega út,“ segir Aarseth.

Að lokum var vagninn skjalfestur í gegnum svart-hvítar ljósmyndir.

Myndirnar sýna smáatriði og hvernig vagninn er settur saman.

Hins vegar kemur ríkur ljómi viðarins ekki í gegn, né öll smáatriðin.

Búið til afrit

Til að draga fram tákn, mynstur og fígúrur notaði safnið einnig aðra aðferð:

„Þeir tóku litla pappírsbúta, eins og gamaldags kalkpappír, sem þeir vættu og settu yfir ýmsa hluti. Þeir fjarlægðu þá pappírinn og teiknuðu mynstrið sem var eftir.

Vandamálið var að pappírinn festist við viðinn,“ segir Aarseth.

Strax árið 1906 voru tréskurðarmenn fengnir til að gera afrit af hlutunum í gröfinni.

Þær voru eins konar öryggisráðstöfun ef ske kynni að frumritunum yrðu eytt.

Bjarte Aarseth var ráðinn lærlingur á tréskurðarverkstæðið árið 1983.

Hann var meðal annars í þrjú ár við útskera eintak af Oseberg-vagninum.

„Þeir eru afrit,“ segir hann. Og nú hafa ljósmyndir sífellt betri upplausn. Fyrir neðan er hornið á vagninum.

Þetta er hluti af mynd í hárri upplausn. Hægt er að sjá og stækka myndina sjálfa hér.

Eins brothætt og hrökkbrauð

Að lokum kom í ljós að aðferðirnar sem notaðar voru til að varðveita viðinn 80 árum áður höfðu alvarlegar aukaverkanir.

Skipið og hlutirnir höfðu legið í blautum bláleir í 1.000 ár. Þegar blautur viðurinn leit dagsins ljós árið 1904 varð Gabriel Gustafson að koma í veg fyrir að hann þornaði.

Hann geymdi hlutina í vatni á meðan hann ráðfærði sig við önnur söfn og gerði tilraunir sjálfur.

Gústafsson kaus að baða viðinn í efnasambandi sem kallast alum.

Það var kannski besti kosturinn árið 1904, en það varð til þess að gömlu hlutirnir voru látnir draga í sig fituniðurbrjótandi sýru1. Innan fárra áratuga varð viðurinn stökkur eins og hrökkbrauð.

2013 byrjaði Bjarne Aarseth að mæla hlutina með þrívíddarskanna, sértækri myndavél og tölvu.

Á þeim tíma varð enn mikilvægara að skrásetja hvern einasta sentímetra af greftrunarfundinum mikla, ef til þess kæmi að þeir myndu molna í burtu og glatast að eilífu.

Þessi tegund af skönnun gengur ekki hratt. Litlir límmiðar, stikur og krossar eru settir utan um eða á hlutinn til að gefa nákvæmar mælingar. Myndavélin tekur myndir með upplausn niður í hundraðasta úr millimetra.

„Ef þú ýmyndar þér fermetra af millimetrum, þá mun það fá 1.900 punkta. Oft jafnvel meira,“ segir hann.

Nákvæmar mælingar

Vísindamenn hafa nú fengið nákvæmar mælingar sem gera þeim kleift að fylgjast með breytingum á viðnum.

Myndavélin og skanninn skemma ekki viðkvæma hluti.

„Nákvæmar mælingar eru líka mjög mikilvægar fyrir þá sem búa til nýju sýningarnar,“ segir Aarseth.

Hann hefur lokið við að skanna Oseberg-vagninn. Hægt er að stækka allar upplýsingar svo áhorfendur geti skoðað minnstu smáatriði.

Myndbandið hér að neðan sýnir undirvagn vagnsins sem er settur saman stykki fyrir stykki – alveg eins og upprunalega.

Kveikt og slökkt er á litunum til að sýna ferlið.

Myndband eftir Bjarte Aarseth, Menningarsögusafnið, Oslóarháskóla

Aarseth er mjög hrifinn af tækni Víkinga. „Hver ​​hluti hjólsins er gerður úr hentugustu viðartegundinni.

Beykið í félögunum2 var bleytt í vatni áður en eikarpílárum, sem voru þurrir, var bætt við. Þetta minnkar brúnina í kringum píláranna.

Félagarnir, pílárarnir og nafið eru læst saman sem

eitt stykki, sem er ótrúlega sterkt,“ segir Aarseth.

Þeir völdu besta viðinn og meðhöndluðu hann þannig að hlutarnir passuðu óaðfinnanlega saman án þess að þurfa hnoð eða nagla.

„Þetta er hátækni. Það er greinilegt að þeir kunnu þetta handverk,“ segir Aarseth.

Skraut eða til nota?

Fornleifafræðingar komust fljótt að því að vagninn var eingöngu til skrauts.

Í þriggja binda bókinni um Oseberg-fundinn segir að vagninn henti ekki til að ferðast langar leiðir. Enn fremur voru engir vegir á þeim tíma.

Það var annaðhvort helgivagn til að bera guðamyndir eða vagn sem drottningin notaði til að sýna sig fyrir fólki á trúarhátíðum, samkvæmt bókinni.

Ein af þeim rökum sem notuð eru til að styðja þá hugmynd að vagninn hafi ekki verið til daglegra nota er að hann geti ekki beygt.

En Aarseth er ekki sammála.

Hann hefur sett hlutina saman stafrænt og telur að hann hafi örugglega verið bæði ökufær og gæti beygt.

Hann er ekki sá eini. Svipaður vagn fannst í sænskri gröf og telja fornleifafræðingar að hann hafi verið í notkun þar.

Auðvelt var að færa vagninn um borð í bát.

Í bókinni På hjul i Norge (Á hjólum í Noregi) frá 1971 er Oseberg-vagninn talinn elsti farartæki Noregs. Höfundarnir, einn þeirra er byggingarverkfræðingur og forstöðumaður Vísinda- og tæknisafns Noregs, töldu að vagninn gæti farið margar leiðir í Noregi.

Óþekkt tákn

Skannaði Oseberg-vagninn gerir okkur kleift að ákvarða hver hefur rétt fyrir sér.

Við getum endurbyggt með því að nota nákvæmar mælingar eða einfaldlega þrívíddarprentað litla eftirmynd.

„Fólk getur prentað út hlutana og sett þá saman í heilan vagn,“ segir Aarseth.

Skannanir í mjög mikilli upplausn sýna einnig ný smáatriði í skreytingunum.

Nýlega fann Aarseth skraut á bringu útskorins manns á vagnyfirbyggingunni.

„Ég hringdi í húsvörð og spurði hvort hann hefði séð að maðurinn væri með tákn á brjósti sér.

En hann hafði aldrei tekið eftir því áður,“ segir hann.

Þrívíddarskönnun býður upp á ný tækifæri fyrir vísindamenn og almenning.

Nýja víkingaaldarsafnið verður opnað eftir tvö ár; það er nú lokað vegna endurbóta.

Fyrir þá sem búa of langt í burtu eða vilja kafa ofan í öll smáatriði hefur skönnun gert skipið og hlutina aðgengilegri.

Aarseth sjálfur hefur búið til andlitsgrímu.

Hann þrívíddarprentaði eitt af mörgum andlitum úr Oseberg-fundnum og skar út stóra útgáfu úr tré.


Heimildir: Was the Oseberg Viking wagon drivable? New methods are constantly uncovering new details about Norway’s oldest vehicle

Skráði: Friðrik Kjartansson

Þýðendur: Friðrik Kjartansson og erlendur.is (Miðeind)

Yfirlestur: malfridur.is (Miðeind)


  1. litlaust beiskt efnasamband sem er vökvað tvöfalt súlfat úr áli og kalíum, notað í lausn til lækninga og í litun og sútun. Niðurbrot fitusýra er ferlið þar sem fitusýrur eru brotnar niður í umbrotsefni þeirra og mynda á endanum asetýl-CoA, inngangssameindina fyrir sítrónusýruhringinn, aðalorkugjafa lifandi lífvera, þar á meðal baktería og dýra. Þegar það er notað sem bræðsluefni (bindiefni) í litun, festir það litarefni við bómull og önnur efni, sem gerir litarefnið óleysanlegt. Alum er einnig notað í súrsun, í lyftiduft, í slökkvitæki og sem astringent efni í læknisfræði ↩︎
  2. Ysta hring hjólsins (hjólbarðanum) er skipt niður í nokkra hluta sem heita hver fyrir sig: „Félagi.“. ↩︎

Nátengt efni

Oseberg víkingsleðinn!

Þýdd grein og myndir!

Oseberg víkingasleðinn lýsing smáatriða

Frásögn/grein og myndir!

Charles Bianconi kom með hjól til Írlands #1Charles Bianconi kom með hjól til Írlands #1

0 Comments

Charles Bianconi, maðurinn sem kom með hjól til Írlands 1815. 1815 – 1875.

Snemma á 1800 voru ferðalög um Írland að mestu umferð gangandi vegna slæmra vegaskilyrða og dýrra hestaflutninga.

Charles Bianconi (1786 – 1875), ítalsk-írskur frumkvöðull, kynnti almenningssamgöngur á viðráðanlegu verði á 19. öld.

Árið 1802 flutti Charles til Dublin og byrjaði að selja leturgröft á götum úti.

Seinna stofnaði hann verslun sína í Carrick-on-Suir og Waterford.

Árið 1815 setti hann á markað fyrsta Bianconi jaunting1-vagninn2, tveggja hjóla vagn dreginn af hesti, sem býður upp á nýja samgöngumáta á Írlandi.

Í gegnum árin jók Bianconi leiðir sínar og tengdi kaupstaði frekar en helstu póstvagnaleiðir.

Með tilkomu járnbrauta árið 1834 eignaðist hann hlut í járnbrautarlínum og tengdi þær við ágætt vagnanet sitt.

Árið 1851 kynnti Bianconi metnaðarfulla leið frá Ballina til Dyflinnar, sem fór yfir 233 km á einum degi. Kúskarnir hans héldu áfram til 1850, starfræktu samhliða járnbrautarþjónustu og mynduðu samþætt samgöngukerfi á Írlandi.

Þegar mest var taldi flotinn hundrað jaunting3 vagna, sem óku 3.800 mílur daglega með 120 bæjum og 140 stöðvum. Charles Bianconi lést í Clonmel 22. september 1875 og skilur eftir sig farsæla samþætta almenningssamgönguþjónustu á Írlandi.

Ef þú ert félagi í Ireland Made – stories of Irish transport á Facebook geturðu séð myndbandið sem tengist þessari frásögn beint!

  1. Var líka kallaður ,,strætó” af allmenningi ↩︎
  2. Írski hliðarsæta vagninn ↩︎
  3. Bein þýðing: Flakkara vagn ↩︎

Heimild: Bianconi King of the Irish Roads – M.O’C. Bianconi & S.J. Watson 1962,
Bianconi: A Boy with a Dream: The Pioneer of Irish Transport – Thomas Ryan
Charles Bianconi: A Lesson on Self-help in Ireland (1890) – Samuel Smiles
costamasnaga.altervista.org – Dante Corbetta
Kerry Evening Post
National Gallery of Ireland
Our Irish Heritage
The Irish Story
The O’Donohoe Archive
Their Irish History
Thurles Information
Travel and transport in Ireland – KB Nowlan
University of Limerick – Special Collections

Fengið að láni frá: Ireland Made – stories of Irish transport á Facebook

Þýddi og skrásetti: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Nátengt efni!

Mælieiningar Dauðadalsvagnanna!Mælieiningar Dauðadalsvagnanna!

0 Comments

Milli 1883 og 1889 skiptu tuttugu múldýr spennt fyrir vagna sköpum við að flytja borax frá Death Valley til Mojave, Kaliforníu.

Þessi flutningsaðferð var skipulögð með múldýrum. Múldýrin skiluðu af sér 264 kílómetra eða 165 mílur til að komast að þar sem járnbrautarteinarnir enduðu.

Staðreyndir um vagnana


Hlutverk vagnanna var að flytja 10 „stutt“ tonn af borax í ferð. USA þyngdareining. Jafngildir 20,000 lb avoirdupois eða 9,071,85 kg sem stutt toon (short ton).

Vagnarnir voru með afturhjólum sem stóðu 2.1336 metra (sjö fet) á hæð, með 2,54 sentimetra eða 1 tommu þykkum járngjörðum á hjólum, smíðaðir upp úr gegnheilli eik.

Rýmið um borð var 4.8768 metrar (16 fet) á lengd og 1.8288 metrar (6 fet) á dýpt og hver tómur vagn vó 3.538 kíló (3.53802 tonn).

Vagnlestin, sem spannaði yfir 54.864 metra (180 fet) með múldýr í eftirdragi til vara, samanstóð af þremur vögnum sem urðu að vera til staðar svo hægt væri að fara af stað.

Fremsti vagninn, „Trailer“ og seinast „Back Action“, og allra síðast var vatnsflutningatankurinn.


Teymisstjórinn var ábyrgðarmaður á stjórn teymisins, notaði langan taum sem kallaður var „Skíthælslína“-1 og langa svartormasvipu.

Hann var venjulega að stjórn við vinstra hjólið og gat teymisstjórinn einnig stjórnað bremsunni frá vagnsætinu niður bratta brekku.

„Skiptirinn“ sem venjulega sat í vagninum stjórnaði bremsunni á mishæðóttu landi.

„Skiptirinn“ var líka með fötu af litlum steinum til að grýta múlhestana til hlýðni. Báðir deildu mennirnir með sér ábyrgð, þar á meðal að undirbúa liðið, sinna þörfum múldýranna og sinna dýralæknis- eða viðgerðarmálum.

Hádegisstopp leyfði að fóðra og vökva múlhestana þótt þeir væru enn beislaðir, og á kvöldin voru múlarnir settir í búr með fóðurkössum.

Ferðalag hvers dags var yfirleitt 10,6 kílómetrar eða nálægt 17 mílum, sem olli því að ferðin aðra leiðina tók um það bil tíu daga. Fyrirtækið sem rak þessa „útgerð“ útvegaði skála á næturstoppum fyrir ökumenn og múldýrin.


Söguleg frásögn Remi Nadeau, „Fraktteymi Nadeau í Mojave“, leggur áherslu á yfirburði múlhestanna til notkunar í eyðimörkinni og undirstrikar mikilvæga hlutverk þeirra í að flytja borax með góðum árangri.

Með því að skilja flutninga, forskriftir og rekstrarstjórnun tuttugu múldýra sem var beitt fyrir vagnana fáum við innsýn í þá ótrúlegu viðleitni sem auðveldaði flutning á borax seint á 19. öld.

Norður-Bandaríkja þyngdareining sem jafngildir 2.000 lb avoirdupois (907,19 kg). nafnorð: stutt tonn


Smelltu á Google Ngram Viewer til að sjá nákvæmari tímalínu og stærri!

Google Ngram Viewer

Heimild: History Shortcut á Facebook

Skráði og þýddi: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Dauðadals Borax vagna myndasafn!Dauðadals Borax vagna myndasafn!

0 Comments

Áhugaverð myndbönd um vagnana og notkun þeirra eru neðst í póstinum!


Tuttugu múldýr með Borax-vagna og einn vagn með vatni einhvers staðar í Dauðadalnum í Suður-Kaliforníu sirka um 1890. Heimild: Western Mining History Facebook.


Múldýrateymið. Þegar þessar myndir voru teknar 1890 var komið að lokum flutninga Borax. Á næsta ári kemur járnbrautarspor í Borax-námurnar sem ýtir múldýrunum úr starfi, flestum þeirra var sleppt út í náttúruna.


Múldýrin 18 og tvö hross voru fest í 80 feta keðju sem lá alla röðina sem dýrin voru spennt í. Þótt kúskurinn, „MuleSkinner“, hafi svipu með handfangi um sex fet og 22 feta svipu var hans aðalhlutverk að gefa fyrirmæli við að hagræða þessari keðju sem var kölluð bjánalína. Kúskar teymisins sáu um að beisla múlasnana á hverjum morgni. Tveir hestar fóru fyrir hópnum. Þótt hestarnir væru stærri en múlasnarnir og hefðu meiri styrk til að koma vögnunum á hreyfingu hentuðu þeir ekki eins vel inni í eyðimörkinni og múlasnarnir. Mule Skinner hefur unnið sér inn 100 til 120 dali á mánuði, mjög há laun fyrir vinnu sína.


18 múldýr, tveir hestar og 20 manna lið sem þurfti til að knýja Bótox-vagnana. 18 múldýr og tveir hestar sem voru spenntir fyrir stóra vagna sem fluttu Bótox úr Dauðadal í Kaliforníu frá 1883 til 1889. Teymin fóru frá námum yfir Mojave-eyðimörkina að næsta járnbrautarspori sem var í 165 mílna fjarlægð frá Mojave CA.









Myndband um hvernig vagnarnir voru notaðir og hvernig Múldýrunum var stýrt!



Hefð er komin á að aka Borax-vögnunum ásamt fleirum síðan 1967

Dauðadals vagnlestin síðan 1967

Dave vagnsmiður frá Montana að skila og prufuaka „nýju“ vögnunum!

Borax vagnarnir endurbyggðir af Dave í Montana!

Horfið á þjálfaðan vagnasmið til 42 ára vinna krefjandi verk!

Hröð yfirferð á smíði Borax-vagnanna frá Dave í Montana!

Þýðing og skráning: Friðrik Kjartansson

Heimild: OLD WEST LEGENDS, Outlaws, Gunfighters, Lawmen Facebook 3 myndir taldar ofan frá.

Yfirlestur: malfridur.is

Gamla Vestrið: Goðsagnir, mýtur og Oregon-slóðin #1Gamla Vestrið: Goðsagnir, mýtur og Oregon-slóðin #1

0 Comments

Sögur aðallega tengdar Oregon-slóðinni! #1

Hó! Fyrir Oregon og Kaliforníu

Mynd 1. James og Margaret Reed

14. apríl 1846, fyrir 176 árum, fluttist Reed og Donner-hópurinn frá Springfield, Illinois. Sagt var frá brottför þeirra í Sangomo Journal, Springfield, Illinois, 23. apríl 1846, undir þeirri fyrirsögn sem prýðir þessa frásögn. Hópurinn sem héðan fór í síðustu viku taldi 15 karla, 8 konur og 16 börn. Þau höfðu níu vagna til fararinnar. Þau voru í góðu ferðaskapi og við treystum á að þau næðu áfangastað.

Mynd 2. Hvernig á að hlaða vagn í 1840 stílnum

 

Mynd 3. Vagn

Í endurminningum sínum frá 1891 minntist Virginia Reed Donner-Reeds fjölskyldnanna. Aldrei get ég gleymt morgninum er við kvöddum ættingja og vini. Donnarnir voru þarna og höfðu komið kvöldið áður með fjölskyldur sínar til að geta lagt snemma af stað daginn eftir. Amma Keyes var borin út úr húsinu og sett í vagninum á fjaðrarúmi ásamt nógu af púðum. Synir hennar báðu hana um að fara ekki og klára ævi sína hjá þeim. Amma Keyes mátti ekki með nokkru móti skilja við einkadóttur sína. Við vorum umkringd ástvinum og þarna stóðu allir mínir litlu skólafélagar sem voru komnir til að kyssa mig, bless. Pabbi minn var með tár í augum og smá bros þegar hver vinurinn af fætur öðrum greip í hönd hans á síðustu kveðjustundinni. Loks sveifluðu kúskarnir svipum sínum og nautin færðu sig hægt af stað og langa ferðin var hafin …

Mynd 4. Vel slitnar Uxa skeifur

Margir vinir fylgdu okkur fyrstu nóttina og tjölduðu með okkur og frændur mínir ferðuðust en áfram í nokkra daga áður en þeir kvöddu svo endanlega. Kannski sýndist það vera skrýtið að ferðast með Uxateymi og við börnin vorum hrædd við Uxana. Ímynduðum við okkur að Uxarnir gætu farið með okkur hvert sem er svona án beislis.

Heimild Facebook Diana Pratt-Simar

Yfirlestur: malfridur.is
Þýðing og skrásetning Friðrik Kjartansson

Frábært heimildarmyndband af heildarferðinni og þar kemur meira fram en í greininni



RÚV

Í ljósi sögunnar. Vera Illugadóttir umsjón og les ásamt öðrum Fyrri þáttur!

Í ljósi sögunnar. Vera Illugadóttir umsjón og les ásamt öðrum Seinni þáttur!