Endurbygging hátíðarvagnsins frá Civita Giuliana. Frá uppgötvun til endurreisnar.
Sýning fyrir almenning.
Saga um bata, lögmæti og eflingu einstakrar uppgötvunar.
Frá uppgötvun til endurreisnar.
Innihald: Frumsýning fyrir aðalsýninguna. Tímagapið milli nútímans og forna.
Staðsett í Museo Nazionale Romano frá 4. maí til 30. júlí 2023.
2019 hófust uppgröftur í Civita Giuliana, hverfi norðan hinnar fornu borgar Pompeii.
Glæsilegur fjögurra hjóla hátíðarvagninn fannst ásamt járnverki sínu, töfrandi brons- og silfurskreytingum sem sýna erótískar myndir, steinefnablönduðum viðarhlutum og áletrun lífrænna þátta (þar á meðal reipi og leifar af plöntuskreytingum).
Vagninn fannst næstum heill í portinu fyrir framan hesthúsið ásamt leifum þriggja hesta. Svona eins og undirbúið hefði verið að yfirgefa heimilið.
Þessi uppgötvun er einstök á Ítalíu þegar horft er til varðveisluástands. Líka í ljósi þess að einstakir skrautmunir og öll bygging vagnsins hafa komið fram.
Í einbýlishúsi í úthverfi sem hafði verið auðkennt og rannsakað að hluta til snemma á tuttugustu öld. Og færðist aftur í brennipunkt athyglinnar vegna ólöglegrar könnunar grafhýsis.
Uppgröfturinn var fordæmalaus, bæði hvernig hann hófst og vegna óvenjulegra uppgötvana sem þar voru gerðar.
Meðal fundanna var hátíðarvagn með íburðarmiklum brons- og silfurskreytingum í frábærri varðveislu.
Vagninn hefur nú verið endurgerður og bætt við hlutum sem vantaði en í öskunni geymdust „negatífur“ sem voru endurheimtar með gifsafsteypum af horfnum hlutum.
Það er loksins hægt að dást að vagninum í upprunalegri mynd og stærð á sýningunni „Augnablikið og eilífðin.
Milli okkar og hinna fornu“, sem verður haldin í Museo Nazionale Romano frá 4. maí til 30. júlí 2023.
Hins vegar, einstakt mikilvægi fundarins er afsprengi þeirrar staðreyndar að þetta var ekki vagn til að flytja landbúnaðarafurðir eða til daglegra hversdagslegra athafna, dæmi um það hafa þegar fundist bæði í Pompeii og Stabiae.
Hægt er að auðkenna vagninn sem pilentum, farartæki sem elíta í Rómverjaheiminum notaði við hátíðaathafnir og sérstaklega til að fylgja brúðinni í nýja húsið hennar.
Vagninn er einstakur og viðkvæmur fundur. Bæði vegna krefjandi varðveislu í samhengi fundar hans, og vegna þeirrar vinnu sem þarf til að sækja hann bókstaflega úr kafi og endurbyggja og svo sýna hann opinberlega.
Felur þetta í sér að fullu tilfinningu hverfulleika og eilífðar sem sagan veitir með sönnunargögnum um ótrúlegan menningararf Ítalíu.
Verkefnið hófst árið 2017 með samstarfi ríkissaksóknarans í Torre Annunziata, Carabinieri-listþjófnaðarsveitarinnar fyrir Campania og rannsóknardeildarinnar Torre Annunziata og fornleifagarðsins í Pompeii sem var skipuð til að stöðva ólöglega starfsemi í grafhýsum og rán á fornleifum svæðisins.
2019 leiddi þetta samvinnufrumkvæði til þess að viljayfirlýsing um lögmæti var undirrituð af ýmsum stofnunum sem miða að því að berjast gegn ólöglegri starfsemi á yfirráðasvæðinu í kringum Vesúvíus
Uppgröfturinn sem fylgdi í kjölfarið leiddi til uppgötvunar og endurheimtar herbergja og funda sem hafa gríðarlega sögulega og vísindalega þýðingu:
„Þegar vagninn fannst við uppgröftinn var hann afar mikilvægur vegna upplýsinganna sem hann gaf um þennan ferðamáta – hátíðarfarartæki – sem á sér enga hliðstæðu á Ítalíu. Svipaður vagn hafði fundist fyrir mörgum árum í Grikklandi, á stað í Þrakíu til forna, í gröf sem tilheyrir háttsettri fjölskyldu, þótt farartækið hafi verið skilið eftir á staðnum.Þetta er í fyrsta skipti sem pilentum hefur verið endurbyggt og rannsakað vandlega,“
SegirMassimo Osanna, forstjóri ítalskra safna, en undir eftirliti hans sem forstöðumaður Pompeii-garðsins hófst öll starfsemi 2018, þar á meðal undirritun viljayfirlýsingar við ríkissaksóknara.
.
þar á meðal eru hesthús með leifum nokkurra hesta og jafnvel spenntur hestur fyrir vagn (þar sem það hefur reynst mögulegt að búa til fyrstu gifssteypu þeirrar tegundar).
Frá fundi hátíðarvagnsins!
Herbergi fyrir þræla og hátíðarvagninn í þjónustuhlutum einbýlishússins, auk gifsafsteypu af tveimur fórnarlömbum eldgoss í íbúðarhúsnæðinu.
„Þetta er sérstæður fundur sem sýnir að frekari sannanna var þörf vegna einstaka eðlis ítalskrar arfleifðar,“ sagði Gennaro Sangiuliano, menningarmálaráðherra Ítalíu.
Endurgerð og sýning vagnsins táknar ekki bara endurheimt óvenjulegrar uppgötvunar fyrir borgara og fræðimenn.
Þetta kórónar árangur samstillts átaks sem felur í sér sameiginlegar afurðir fornleifagarðsins í Pompeii, skrifstofu ríkissaksóknarans Torre Annunziata og Carabinieri-listþjófnaðarsveitarinnar.
Það mun hvetja okkur til að kappkosta enn frekar að vera betur meðvituð um arfleifð okkar, sem er bæði arfleifð mikilfenglegrar fortíðar en einnig tækifæri fyrir borgaralegan og félagslegan hagvöxt í framtíðinni.“
„Uppgröfturinn sem gerður var í Civita Giuliana markaði einnig beitingu uppgreftiaðferðafræði í allt samhengi, sem þegar var hefðbundin venja í Pompeii, þar sem þverfaglegt teymi fornleifafræðinga, arkitekta, verkfræðinga, eldfjallafræðinga og mannfræðinga tók þátt. Núverandi endursmíði vagnsins og kynning hans fyrir almenningi endurspegla mun víðtækari sögu um að standa vörð um menningararf Ítalíu.
„Fyrir utan vísindalegt mikilvægi er vagninn líka tákn um dyggðugt ferli lögmætis, verndar og endurbóta, ekki bara einstakra funda heldur alls svæðisins í kringum Vesúvíus.
BætirGabriel Zuchtriegel, núverandi garðsstjóri, við.
„Vinnan markaði upphaf aðgerða sem ætlað er að taka eignarnámi ólögleg mannvirki til að halda áfram að kanna staðinn. Það tóku einnig þátt nokkrar stofnanir sem unnu saman að sama markmiði.
Auk ríkissaksóknara og Carabinieri hefur bæjarstjórn Pompeii einnig lagt mikið af mörkum til að stjórna umferð á vegum í þéttbýli sem varð óhjákvæmilega fyrir áhrifum af yfirstandandi uppgreftri.
Sýning dýrmætu fundanna markar upphafspunkt í átt að metnaðarfyllra markmiði sem felur í sér að gera alla villuna aðgengilega almenningi“.
Sýningin þar sem vagninn er sýndur hefur verið kynnt af ítalska menntamálaráðuneytinu og gríska menningar- og íþróttaráðuneytinu (Ephorate of Antiquities of the Cyclades) og endurspeglar mikilvægi samvinnu landanna tveggja.
Sýningin var skipulögð af framkvæmdastjóra safna og Museo Nazionale Romano-listasafnsins í samstarfi við listútgefendur Electa. Sýningin var skipulögð af fornleifafræðingnum Massimo Osanna, Stéphane Verger, Maria Luisa Catoni og Demetrios Athanasoulis, með stuðningi fornleifagarðsins í Pompeii og þátttöku Scuola IMT Alti Studi Lucca og Scuola Superiore Meridionale.
Vagn fjögurra sæta af rússneskri smíði á fjórða áratugnum.
Í dag er það eina varðveitta eintakið af rússneskum aðalsmannavögnum sem notaðir voru á fyrri hluta 17. aldar.
Á fram- og aftanverðum undirvagninum er skjöldur með skjaldarmerki fyrsta eiganda hans, oddvita borgarinnar Bryansk Frantsisko Lesnovolsky.
Fjögurra sæta vagn verkstæðisins í hesthúsi Prikaz í Kreml í Moskvu, 1640; flauel – Tyrkland, 17. öld. Eik, birki, flauel, gler, járn, gallon, gljásteinn, tin, kopar; gylling, tréskurður, vefnaður, smíði. Hann tilheyrði yfirstétt borgarinnar Bryansk Frantsisko Lesnovolsky og síðar Boyar Nikita Ivanovich Romanov. Eftir dauða hans var það sent til Stables Prikaz árið 1655. Keypt af Armory Chamber árið 1834 frá Moscow Coach Yard.
Svipuð mynd fannst í pólska skjaldarmerkinu, en samkvæmt henni voru sumir fulltrúar Lesnovolsy-ættarinnar undir stjórn Moskvu.
Þetta eftirnafn var einnig sett inn í rússnesku ættfræðibókina, í kaflanum „Eftirnöfn, sem komu frá Póllandi og Litháen eftir 1600“.
Augljóslega urðu fulltrúar einnar ættgreinar Lesnopolskys, sem búið höfðu í Bryansk, rússneskir ríkisborgarar eftir 1600 og fengu síðan nafnbótina aðalsmenn.
Þessi gögn sanna rússneskan uppruna vagnsins. Líklega hefur hann fengið þennan vagn sem verðlaun með „persónulegri tilskipun frá fullveldinu“.
Smáatriði í undirvagninum með mynd af skjaldarmerki Frantsisko Lesnovolsky í myndskrautinu á handsmíðuðu grillinu. Grillið tilheyrir undirvagninum.
Nikita Romanov var frændi Mikhail Romanov keisara og gegndi mikilvægu hlutverki við rússnesku hirðina. Spurningunni um hvernig strákurinn eignaðist vagninn og hver tengsl hans voru við Frantsisko Lesnovolsky hafa verið hefur ekki verið svarað.
Árið 1655, eftir dauða Romanovs, varð vagninn eign konunglega ríkissjóðsins og síðan í Stables Prikaz, þar sem Boyar átti enga beinna erfingja.
Sérkenni smíðarinnar og skreytingar sanna að búnaðurinn var framleiddur 1640 í Stables Prikaz-verkstæðunum í Kreml í Moskvu.
Vagninn er lokaður: hann er með hurðum og gljásteinsgluggum2 en samt eru engar fjaðrir, kranaháls eða beygjusnúningur.
Lítil, ferköntuð yfirbygging vagnsins er hengd á leðurbelti og bólstruð með rauðu flaueli að utan. Heildarmyndin sameinar glæsileika og rökfræði formsins með ótrúlegum samhljómi allra skreytingaþátta.
Hliðar og hurðir eru prýddar þéttu mynstri ferninga og kopargylltum nöglum með skrautlegum, þykkum áberandi hausum sem þekja allt yfirborðið.
Þessi tegund af skrauti varð útbreidd á þessu tímabili í list rússneskra og vestur-evrópskra vagnasmíði.
Í miðju hvers fernings er rósetta úr silfri blúndu í formi átta odda stjörnu: skrautbúnaður sem einkennir aðeins rússneska vagna á þessu tímabili.
Gljásteinsgluggarnir eru skreyttir blúndum, opnum medalíum í formi stjarna og tvíhöfða arna.
Meðfram brún þaksins eru baluster3 og kögur hangir í þakbrún.
Skrautlegt mótíf sem kom aftur í tísku í vagnaskrauti á þessum tíma. Þar eru einnig medalíur úr opnu gylltu járni með blaða- og eplamynstri.
Innrétting vagnsins. Smá hluti.
Innréttingin í vagninum verður myndarlegri af innra áklæði hans úr dýru tyrknesku gullflaueli (tyrkneskir dúkur voru afar vinsælir í Rússlandi vegna skrautlegra eiginleika þeirra, óvenjulegs og ríkulegs mynsturs).
Burðarstóparnir (úr viði) að framan og aftan á undirvagninum eru skreyttir útskornum og gylltum laufskreytingum með stórum perlum.
Nikita Romanovich (rússneska: Никита Романович; fædd um 1522 – 23. apríl 1586), einnig þekkt sem Nikita Romanovich Zakharyin-Yuriev, var áberandi rússneskur drengur. Barnabarn hans Michael I (keisari 1613-1645) stofnaði Romanov-ætt rússneskra keisara. ↩︎
Glansandi silíkatsteinefni með lagskiptri uppbyggingu, sem finnast sem smáhreistur í graníti og öðru bergi, eða sem kristallar. Það er notað sem varma- eða rafmagnseinangrunarefni. ↩︎
Heitið baluster er byggt á ítalska orðinu balustra. Þetta nafn var búið til á fimmtándu öld á Ítalíu, byggt á perulaga botninum og mjóum efri hlutanum á hverjum baluster, og hvernig þessi uppbygging líkist blómstrandi granateplum. Allt mannvirkið, sem samanstendur af handriði og rekstri, er þekkt sem balustrade. ↩︎
Portrett af Boris Godunov keisara. Listamaðurinn óþekktur, á 18. öld. Olía á striga.
Keypt af Armory árið 1840 frá Imperial Arras. Það er hálfportrett af keisaranum Boris Godunov sett í sporöskjulaga umgjörð.
Keisarinn er sýndur í kórónu og bleikum möttli og fylltum marðarfeldi. Undir myndinni er áletrun í rókkókkóstíl: „Boris Godunov“, með titli hans og lýsingu á morði Tsarevich Dimitry.
Opinn langferðavagn af enskum uppruna seint á 16. öld er elsti útbúnaður Armory Chamber og sá eini af slíkri gerð sem lifði af í heiminum.
Vísindamennirnir eru sammála um að þessi forni vagn með búnaði sé eitt af meistaraverkum menningarheimsins.
Stór, næstum ferhyrnd yfirbygging hans er hengd upp á leðurbelti og lokaður með gluggatjöldum.
Hann er samt ekki með beygjusnúningi, kranaháls, fjöðrum, sæti fyrir kúskinn og fótabretti.
Vagninn er skreyttur með útskurði og málun, sum smáatriði eru gerð sem útskorinn skúlptúr.
Listrænt tilheyrir hann seinni endurreisnartímanum.
Máluð í rauðgrænu litasviði sýna fjölmynda listaverkin með háum lágmyndum veiðimyndir og bardaga milli kristinna og múslíma.
Þeir ná yfir neðri hluta vagnsins: hlið hans, bakhlið og framhlið. Útskornu sögurnar endurspegla flókin samskipti Evrópulanda og Tyrklands.
Fyrsta röð yfirbyggingarinnar er skreytt með máluðu landslagi af görðum og byggingum, önnur röð – með veiðisenum.
Hæfileiki meistarans kemur fram í vali á fíngerðu litasviði sem byggir á blöndu af blíðum fölbláum, bleikum og þéttum grænum blómum.
Málverkið er líklega gert af óþekktum ítölskum listamanni seint á 16. öld.
Að innan er keisaravagninn klædd rauðu og gulu, ítölsku mynstruðu flaueli frá seinni hluta 17. aldar. Djúpur, mjúkur hægindastóll á afturhlið yfirbyggingarinnar og breiður bekkur eru bólstraðir með ítölsku flaueli frá 17. öld með ríkjandi ljósbláum tón í skraut.
Fram- og afturhluti undirvagnsins er skreyttur með gylltum lágmyndum og skúlptúrum í formi allegórískra fígúra sem eru áberandi fyrir eligant verk og glæsilegt mynstur blómaskrautsins.
Báðir hlutar undirvagnsins eru með gylltum járnskreytingum. Hjólabúnaðurinn er þakinn með gylltum útskurði sem er frábrugðið öðrum skrauthlutum.
Þetta má skýra með yngri dagsetningu þeirrar smíða – seinni hluta 17. aldar.
Það eru skiptar skoðanir um uppruna langferðavagnsins.
Enskur uppruni þess er án efa staðfestur af fjölmörgum skjölum úr skjalasafni Armory Chamber.
Það er flóknara að skilgreina smíðatímann. Sumir vísindamenn rekja smíðatímann til seint á 16. öld (A.F. Weltman, A.F. Malinovsky, P.I. Savvaitov), aðrir rekja smíðatímann aftur til 1620 (G. Kraisel). Það er líka útgáfa af því að vagninn hafi verið fluttur til Rússlands meðal diplómatískra gjafa aðeins eftir að vinsamlegri samskipti við England höfðu verið tekin upp aftur ekki fyrr en seint á fyrsta fjórðungi 17. aldar.
Smíðatæknileg og listræn fótspor útbúnaðarins tala vel fyrir 16. öldina. Að auki voru samskipti Englands og Rússlands vinsamlegri undir stjórn Boris Godunov frekar en Mikhail Romanov. Tvær gylltar lágmyndir með rússneska skjaldarmerkinu á tímum Godunovs á grind undirvagnsins sanna fyrri uppruna útbúnaðarins.
Tölur á skjaldarmerkinu eru gerðar samkvæmt vestur-evrópskri hefð sem gefur til kynna að vagninn hafi verið ætlaður til útflutnings. Sennilega var það gert sérstaklega sem gjöf fyrir Rússland, mikilvægan viðskiptafélaga. Meðal gjafa sem Sir Thomas Smith kom með árið 1604, frá James I. konungi og Anne Englandsdrottningu, var útbúnaður klæddur flaueli. Það má auðkenna sem vagn frá Armory Chamber. Sterk áberandi táknræn einkenni gjafarinnar sannar að henni var ætlað að vera diplómatísk gjöf.
Í 17. aldar úttekt frá Stables Treasury segir að vagninn hafi verið endursmíðaður í Moskvu til að taka á móti pólsku sendiráðsfólki 1678.
Samkvæmt skjalasafninu hafði vagninn verið notaður til loka 17. aldar af keisarunum Mikhail Fyodorovich og Alexey Mikhailovich.
„Kolymaga“ er orð af tyrkneskum uppruna, sem þýðir „stór vagn“.
Til að keyra þennan búnað þarf kúskurinn að hafa gengið fram hjá honum eða riðið bestu hestunum. Mikið pláss þurfti til að snúa kolymaga við og lyfta átti afturhjólunum með handafli.
Næsta skref, hins vegar, í framförum langferðavagnasmíði væri að nota betri yfirbyggingu en aðeins vagn. Þannig var það með hestaburðarrúm.
Mynd 9. Burðarrúm fyrir hesta.
Þau voru löng og mjó — nógu löng til að maður gæti hallað sér í þeim — og ekki breiðari en breidd hestanna milli stanganna sem voru settar hver sínu megin við hestana. Stangirnar voru um 1.21,92 til 1.52,4 metra langar og tveggja til 0,76,2 metrar að ystu breidd, með lágum hliðum og hærri endum. Inngangurinn var í miðjunni, beggja enda, hurðirnar mynduðust stundum með rennispjaldi og stundum einfaldlega með þverslá. Uppstingin voru úr leðri eða járnlykkjum, þær síðarnefndu voru á hjörum til að snúa upp þegar burðarrúmið var sett á jörðina.
Efri hlutinn var myndaður með nokkrum breiðum trébogum, sem voru sameinaðir að ofan í fjórum eða fimm rimlum, og yfir allt var settur tjaldhiminn sem opnaðist í miðjunni, á hliðum og endum, fyrir loft og ljós. Fyrstu skemmtivagnayfirbyggingarnar voru gerðar á svipaðan hátt og burðarrúmin, en frekar lengri og breiðari, með svipuðum hurðum og/eða útgöngum. Þessar yfirbyggingar þróuðust smám saman meira skreyttar með útskurði og trébogarnir skiptust út fyrir stólpa eða lóðréttar stangir, en endar þeirra voru skreyttir málmrósettum eða útskornum dýrahausum og gyllingum. Ég hef ekki fundið neina ákveðna dagsetningu þegar þessar yfirbyggingar voru fyrst hengdar upp á spelkur eða leðurbönd/ólar.
Upphenging hengirúms við burðarstólpa vagns og burðarrúms úr aktygjum hestanna myndi hins vegar benda til þess að þessar endurbættu yfirbyggingar séu hengdar út frá svipuðum burðarstólpum. Ég hef séð á mjög fornu olíumálverki, í Nürnberg, tvo vagna eins og ég hef lýst, með útskornum og gylltum lóðréttum burðarpóstum bæði fyrir framan og aftan yfirbygginguna; efri hluti yfirbygginganna er með útskornum ferningum á miðjum hliðum sem eru gerðir fyrir tilfærslu yfir toppinn, og ökumaðurinn situr fyrir utan vagninn á milli burðarpóstanna/súlanna.
Mynd 10. Giftingarvagn hertogans af Saxony.
Við höfum hins vegar í Coburg, höfuðborg Saxe-Coburg (seinna Edinburgh, Englandi), varðveitt nokkur forn farartæki, sem eru með þeim elstu í Evrópu. Eitt þeirra var smíðað í tilefni brúðkaups kjörforsetans af Saxlandi, John Cassimír hertoga, árið 1584, og Önnu af Saxlandi. Hann er með leðurböndum/borðum/breltum og háum hjólum, sem mæla 1.42,44 metra og afturhjólin 1.52,04 metrar á hæð; fjarlægðin frá miðju til miðju öxlanna er 3,19,32 metrar. Útskornu burðarpóstar/súlur, sem yfirbyggingin hangir í af leðurólunum/beltunum/borðunum, eru greinilega þróaðir út frá almennum stöðlum vagna. Yfirbyggingin er 1,93,04 metra löng, en aðeins 0,91,44 metrar á breidd. Uppstigin eru nú horfin. Hjólin eru með viði en yfir samskeyti hjólbarðans/félaganna eru litlar járnplötur um 25,4 sentimetra langar.
Teikning sögð af Walter Rippon vagni Maríu 1555
Þessi langferðavagn er ekki sá eini. Það er annar, aðeins lengri og stærri, smíðaður fyrir annað hjónaband hertogans, árið 1599, með frú Margaret. Það er líka minni vagn smíðaður fyrir hertogann John Frederick, strax árið 1527, fyrir hjónaband hans og Sybilla frá Cleves. Þessi litli langferðavagn var sýndur í ár (1876) á listasýningunni í München; upprunalegu járnuppstygin eru enn á vagninum.
Það eru líka tvær litlar langferðavagnayfirbyggingar, sem hægt er að sjá í Verona (1877) og eru sýndar í Palace Sarego Allighieri, með frásögn um að þau hafi verið notuð af skáldinu Dante. segir sagan.
Mynd 11. Vagn Dante. Segir sagan.
Gozzadini greifi skrifar um forna vagna og vegna skjaldarmerkjaskjaldar sem enn er á einum vagninum hafi hann fundið út að smíða árið 1549, fyrir hjónaband Ginevra, síðasta af kynþætti Dante Allighieri, við greifann Marc Antonio frá Sarego. Þessi langferðavagn, eins og sést á mynd 11, er fallega lagaður og skreyttur. Báðir eru aðeins beinagrindaryfirbyggingar og þurfti að hylja til að forðast sól eða rigningu, með leðri, klút og silkigardínum. Það eru forvitnileg lög sem Gozzadini greifi vitnar í, sem sett voru á sextándu öld í ýmsum borgum á Ítalíu, gegn óhóflegri notkun silkis, flauels, útsaums og gyllinga í yfirklæði vagna og aukahluti hesta. Árið 1564 hvatti Píus IV. kardínála og biskupa til að nota ekki vagna, eftir tísku hvers tíma, heldur láta konur slíkt eftir og nota sjálfar á hesta. Júlíus hertogi af Brúnsvík gaf út tilskipun árið 1588 um að þegnar hans ættu að hætta að reiða sig á vagna og snúa aftur til hins gagnlega aga að fara um á hestum.
Notkun vagna í Þýskalandi á sextándu öld var ekki minni en á Ítalíu; verslunarstraumurinn, einkum frá austri, hafði lengi streymt inn í þessi tvö lönd í átt til Hollands og auðgað allar borgir í framgangi þess, og hinir ríku kaupmenn byggðu fín hús og kirkjur og ráðhús og myndu fá sitt. Vagnar voru myndarlega skreyttir sem og húsin þeirra. Macpherson segir í verslunarsögu sinni að Antwerpen hafi átt fimm hundruð vagna árið 1560, á tímum Elísabetar drottningar. Frakkland og England virðast hafa verið á eftir öðrum Evrópu á þessu tímabili.
Skemmtilegt Podcast um ferðalög á Englandi og Evrópu fimmtándu og sextándu aldar
Mynd 12. Smíðaður 1549. Elísabet drottning fékk hann 1560.
Fyrsti langferðavagninn var smíðaður á Englandi 1555 fyrir jarl af Rutland, af Walter Rippon, sem einnig gerði langferðavagn 1556 fyrir Maríu drottningu, og 1564, langferðavagn fyrir ríki Elísabetar drottningar; árið 1580 færði jarl af Arundel langferðavagn frá Þýskalandi. Elísabet drottning vildi hins vegar frekar nota vagn mynd 12 sem William Boonen færði henni frá Hollandi árið 1560 og gerði hann að vagnstjóra sínum.
Eiginkona þessa, William Boonen, flutti frá Hollandi listina að stauja föt og var skipuð til að útbúa hina frægu hálskraga drottningar, sem á myndum af henni príða háls hennar. Taylor, sem var kallaður vatnskáldið, segir að Parr gamli hafi gefið honum þessar upplýsingar árið 1605 og bætir við að síðan hafi „langferðavögnum fjölgað með þeirri ógæfu að þurrka út iðn vatnamanna vegna þess að Hackney-vögnum hefur fjölgað meira en nokkru sinni fyrr.” Annar rithöfundur kvartar yfir því að „nú er tekin upp notkun þessara vagna sem fluttir eru frá Þýskalandi, sem hástéttardömur hafi látið smíða fyrir sig til að rúnta um sýslurnar upp og niður við mikla aðdáun allra áhorfenda, og smátt og smátt óx notkun meðal aðalsmanna ásamt öðrum gæðum, svo innan tuttugu ára óx mikil iðn vagnasmíði í Englandi. Birtist í forvitnilegu smáriti eða bæklingi.
Nafnsins vagnsins er Cabriolet uppruninn í Frakklandi einhvern tímann á sautjándu öldinni
Fjögra hjóla Amerískur Cabriolet
Gozzandini
Gozzadini greifi segir í verki sínu um hestvagnar á fornöld að Cabriolet hafi verið kynntur á Ítalíu 1672. Hann lýsti fyrstu hönnun vagnsins sem hefði verið svipuð í laginu og Gig með bogadregna yfirbyggingu sem hvíldi á tveimur dráttarsköftum á tveimur hjólum á öndverðum hesta enda vagnsins. G.A. Thrupp hélt að þessi gerð farartækis gæti verið frá ýmsum stöðum veraldar t.d. Carriole frá Noregi, Calesso frá Napolí og Volante frá Kúbu. Þegar Cabriolet kom til Englands var vagninn með eftirmynd skeljar yfirbyggingu skýlt með niðurfellanlegu húddi/skerm ásamt því að vera búin litlum sætum. Eðlilega undirgekkst hönnunin breytingar á tilverutíma sínum og Cabriolet frá nítjándu öldinni voru ekki ólíkar Curricle eða Gig.
Gig
Hackney Cabriolet
Curricle
Að mestu leyti voru vagnarnir byggðir fyrir eina eða tvær persónur sem voru varðar með leðurhúddi/skerm yfir sætið ásamt háum bogadreginni hlíf framan. Falleg bogadregin yfirbyggingin var búinn bogadregnum dráttarsköftum staðsett neðst til beggja hliða yfirbyggingarinnar svo gengu sköftin aftur og tengdist C fjöðrum. Þjóna pallur aftast. Önnur hönnun/gerð Cabriolet var fjögra hjóla prívat vagn þekktir undir nafninu Pæton til styttingar. Cab, leiguvagn á íslensku kom fram 1823 frá David Davies sem var fyrstur til að koma leyfis háðum leiguvögnum á stræti London en þeir fengu fræga nafnið Hackney Cabriolets. Þeir vagnar voru tveggja hjóla útgáfa af Cabriolet með sér sæti fyrir kúskinn.
Heimild: Horse -Drawn Vehicles Since 1760 höfundur: Arthur Ingram Þýddi og skráði: Friðrik Kjartansson
Vagninn var fyrir slysni afhjúpaður í grafhýsi í Monteleone di Spoleto, nálægt Umbria héraði af fjárhirði að nafni Isidoro Vannozzi. Verið var að byggja landbúnaðarhús af einhverju tagi er þetta gerðist 1902. Vannozzi fann líka brons, keramik og járn í sömu gröf/grafhýsi. Vagninn mælist 131 cm á hæð, hannaður til dráttar af tveimur hestum. Fjárhirðirinn seldi svo vagninn til Benedetto Petrangeli skransala á svæðinu svo hann ætti peninga fyrir þakflísum á húsið sitt. Aðrar heimildir segja að Vannozzi hafi verið frá af áhyggjum um að yfirvöldin mundu gera vagninn upptækan svo hann geymdi vagninn í hlöðunni. Seinna var vagninn seldur tveimur frökkum í skiptum fyrir tvær kýr. Eftir að hafa gengið kaupum og sölum nokkrum sinnum keypti J.P. Morgan bankamaður frá USA vagninn sem sendi hann Metropolitan safninu 1903 þar sem vagninn var gerður upp.Monteleone vagninn er heillegasti og þróaðasti af fornum Etruscan héraði á Ítalíu vögnum sem eftir eru. Dagsettur aftur til 530 f.Kr., það var upphaflega afhjúpaður í Monteleone di Spoleto og er um þessar mundir hluti af safni Metropolitan Museum of Art í New York borg. Monteleone vagninn var tveggja hjóla ökutæki með yfirbyggingu úr viði í laginu eins og skeifa. Þakinn bronsi, sem ökumaðurinn var staðsettur.Þrjú bronsþil er elsta listræna afrekið, eru skreytt með Hómerískri táknmynd sem sýnir atriði úr lífi Akkillesar, grísku hetju Trójustríðsins. Myndlist móður Achillesar Thetis, kynnir sonur hennar með hjálm og skjöld gerður frá guðunum. Vinstri hlið sýnir bardaga tveggja stríðsmanna gríska Akkilles og Trója Memnon. Hægri hlið sýnir apóteosan af Akkilles hann stíga upp í vagni teiknuðum af vængjuðum hestum. Etruscanar notuðu þennan vagn sem skrúðgönguvagn, oft við trúarlegt eða fagnaðar tilefni. Lærið hvernig þessi vagn var óvart afhjúpaður með því að smella hérHeimildir: https://www.thevintagenews.com/ og Facebook. Yfirlestur: Yfirlestur.is Friðrik Kjartansson þýddi og skrásetti.
Fornleifafundur sem á sér engan líka á Ítalíu þó víðar væri leitað!
2019. Fornleifafræðingar fundu Rómverskan vagn grafinn í ösku og rykiPompei hörmunganna frá 79 fyrir Kristsburð. Vagninn mun hafa verið viðhafnarvagn notaður á bæjarhátíðum og tillidögum en hann var grafinn upp úr öskunni í einbýlishúsi (villu Civita Giuliana) 700 metrum norður af veggjum Pompei og er mjög heillegur og vel varðveittur miðað við 2000 ára geymslu.
Vagninn er fjögurra hjóla úr járni, bronsi og tini. Massimo Osanna stjórnandi uppgraftrarins segir að vagninn sé eini sinnar tegundar grafinn upp á svæðinu. Uppgraftarvinna hefur áður skilað ýmsum hagnýtum ökutækjum notuð til flutninga og vinnu en aldrei þeim sem notuð voru til hátíðarathafna. Ósanna bætti við: „Þetta er óvenjuleg uppgötvun sem efldi skilning okkar á lífinu til forna.“ Hann bætti við: „Vagninn hefði verið notaður við hátíðargöngur og prósessíur“. Menningarráðuneytið kallar það „einstaka uppgötvun til fordæmis á Ítalíu“.
Pompeii var 13.000 manna bær þegar hamfarirnar gengu yfir og fólk og lífsgögn grófust undir ösku og ryki og eyðileggingarmátturinn jafngilti mörgum kjarnorkusprengjum.
Um það bil 2/3 af 165 hektara bæjarins hafa verið afhjúpaðir. Rústirnar uppgötvuðust ekki fyrr en á 16. öld og skipulagður uppgröftur hófst 1750. Pompei heldur áfram að koma okkur á óvart með opinberun við uppgröft og hreinsun, í mörg ár enn ef að líkum lætur segir menningarmálaráðherrann Dario Franceschini.
Einstakt skjal um líf grísk-rómverska Pompeii stórt aðdráttarafl ferðafólks um Ítalíu og er það á heimsminjaskrá UNESCO.
Myndband um uppgröft hátíðarvagnsins í Pompei ásamt tengdu efni
Heitið baluster er byggt á ítalska orðinu balustra. Þetta nafn var búið til á fimmtándu öld á Ítalíu, byggt á perulaga botninum og mjóum efri hlutanum á hverjum baluster, og hvernig þessi uppbygging líkist blómstrandi granateplum. Allt mannvirkið, sem samanstendur af handriði og rekstri, er þekkt sem balustrade. 
