Tag: elísabet

Glæsivagn frá París 1757 #7Glæsivagn frá París 1757 #7

0 Comments

Þetta glæsiökutæki var gefið Elísabetu Petrovna keisaraynju af Kirill Razumovskíj árið 1754.

Kirill Razumovskíj, bróðir Alexeys Razumovskíj sem var í miklu uppáhaldi hjá keisaraynjunni, naut verndar hennar.

Hann hlaut greifatitil árið 1744, varð síðan forseti Vísindaakademíunnar í Sankti Pétursborg árið 1746 og var skipaður herforingi Úkraínu árið 1750.

Vagninn er fjögurra sæta.

Yfirbyggingin mjókkar niður á við og neðri hluti fram- og afturhliðanna er sveigður.

Það eru fimm gluggar á fram- og afturhliðum. Gluggarnir og efri hluti hurðanna með myndskreyttu efra hlutanum innihalda rúðugler.

Hurðirnar eru lágar og samanbrjótanlega þrepið ganga inn í vagninn.

Glæsilegur og gylltur vagn er eðlilega talinn eitt besta dæmið um farartæki í rókókóstíl, sem stendur enn ósigraður í heiminum.

Hópur viðurkenndra franskra meistara vann að sköpun þessa óvenjulega farartækis.

Hönnun hins stórbrotna forms vagnsins er unnin af franska arkitektinum Nicolas Pineau.

Á grundvelli þess smíðaði meistarinn Drillerosse vagninn og skreytti hann með glæsilegum gylltum útskurði.

Málverk á spjöldum voru gerð af hinum fræga franska listamanni François Boucher.

Við hönnun þessa einstaka vagns leitaðist Nicholas Pineau við að gefa honum ekki aðeins íburð, heldur einnig hátíðlega reisn „sem hæfir keisaraynju víðfeðms ríkis“.

Hann stækkaði vagninn eins mikið og mögulegt var og lagði sérstaka áherslu á áhrifaríka skreytingu þar sem gylltar tréútskurðarskreytingar með óvenjulega ríkulegri mótun eru ráðandi þáttur.

Hönnun hans var framkvæmd af hinum frábæra vagnsmið og skreytingameistara A.

Drillerosse, sem reyndist vera afburðameistari á mörgum sviðum lista.

Stóru ósamhverfu skrautsveigirnir, skeljarnar og blómin, sem sýna óþrjótandi ímyndunarafl meistarans í skreytingunum, lúta heildarsamsetningunni.

Þeirra skringilega sveigðu línur minna á öldutoppa. Taktfast raðaðir skrautsveigirnir, skeljarnar og mjúklega sveigðir blómastilkarnir, sem mynda eina heild, falla vel að útlínum vagnhússins og gefa því fullkomið þrívíddaryfirbragð.

Allir burðarhlutar eru skreyttir með skurðlist: stólparnir á veggjamótunum, gluggaumgjarðirnar og dyrakarmarnir.

Djúpa skurðlistin er gyllt, en grinnri og fínni skurðlistin er varla sjáanleg. Ríkulegasta skurðlistin er á efri hluta vagnhússins, og þökk sé því má njóta háháu skurðlistarinnar frá öllum sjónarhornum.

Víðáttumikið yfirborð fram- og afturhluta undirvagnsins og dráttarskaftsins er skreytt með upphleyptu mynstri af stórum skrautbogum.

Gyllta útskurðurinn á hjólunum sker sig skýrt úr á móti hinum rauða bakgrunni.

Meistarinn valdi hlynvið sem efni í útskorna skrautið og nýtti sér á kænsku mýkt hans til að skapa flókið plastískt mynstur sem virðist nánast mótað.

Hér er kunnátta útskurðarmeistaranna augljós, því hlynviður er erfiður í vinnslu og minnsta mistök í hreyfingum skilja eftir sig för.

Einn útskurðarhlutinn ber merkið „A’Drillerosse“, sem er nafn meistarans sem smíðaði vagninn.

Brons gegnir mikilvægu hlutverki í skreytingunum.

Sérstaklega áhugaverðar eru bronsrelíef plöturnar sem þekja uppspretturnar með myndum af englum að leika sér í bylgjum og blómum.

Englarnir eru mjög líflegir og alls ekki heftir eða hefðbundnir, á meðan blómin eru unnin í mikilli smáatriðavinnu.

Bronsskreytingarnar mynda aðskildar samsetningar og falla vel að heildarútlitinu.

Ástæða er til að ætla að þær hafi verið gerðar í verkstæði hins fræga gyllara og silfursmiðs, Philippe Caffieri, myndhöggvara Loðvíks XV. Frakklandskonungs.

Mjúkur, öldulaga taktur bronsins og tréskurðarins sameinast rókókó-eðli málverksins, sem er eftir François Boucher.

Hvert spjald á hliðum og hurðum minnir á málað spjald í íburðarmiklum rókókó-ramma.

Málverkið með goðsögulegum viðfangsefnum einkennist af ósamhverfum, mjúkum línum, gnægð smáatriða, daðurkenndri yndisþokka í hreyfingum englanna og fínlegum litasamsetningum.

Tjáningarríkar fígúrur englanna virðast geisla af mildu ljósi sem gerir alla samsetninguna hlýja og gleðiríka. Litaskalinn samanstendur aðallega af fölum bláum og bleikum tónum.

Þessir mildu pastellitir gefa vagninum sérstaka fágun. Fallegt upphleypt gullsaumsmynstur prýðir innra rautt flauelsbólstrið og skjaldarmerkið.

Vagninn er búinn nýjustu tæknilausnum, nánar tiltekið fjöðrum, þróuðum öxulliðum og svanshálsi, auk þess sem hann er með sæti fyrir ökumanninn.

Vagninn ber einkenni rókókóstílsins, þótt einkenni nýs stíls, klassíkur, hafi byrjað að birtast í skreytingum Parísarvagna frá þessum tíma.

Form þeirra var rólegra og útskurðurinn fíngerðari.

Hugsanlegt er að vagninn hafi verið skreyttur í rókókóstíl samkvæmt fyrirmælum frá rússneskum viðskiptavini, því þessi stíll var að verða hátískutíska í Rússlandi.


Heimild: https://www.kreml.ru/en-Us/

Þýðendur: Friðrik Kjartansson og erlendur.is

Skáði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Coupé Berlin 1746 #6Coupé Berlin 1746 #6

0 Comments

Tveggja sæta vagninn var smíðaður árið 1746 í Berlín og gefinn Elísabetu Petrovna keisaraynju af Friðrik II. konungi.

Þar sem Prússakonungur stundaði virka innrásarstefnu, gæti hann hafa sent þetta farartæki til rússnesku keisaraynjunnar til að öðlast stuðning hennar.

Jafnvel þótt þetta hafi verið raunverulegur ásetningur konungsins, hafði gjöfin ekki þau áhrif sem vonast var eftir.

Þegar sjö ára stríðið hófst árið 1756 gengu Rússland og Prússland í andstæð hernaðarbandalög.

Þessi glæsilegi vagn, sem sannarlega telst meðal bestu sýnishorna af skrautútskurði 18. aldar, er verk hins fræga handverksmanns Johann Hoppenhaupt.

Einkennandi stíll meistarans, með stórkostlegum útbreiddum pálmatrjám og knippi af oddhvössum laufblöðum, er ríkjandi í skreytingunum.

Hliðar farþegarýmisins eru prýddar með skjaldarmerkjum rússneska ríkisins, skreyttum með gerfidemantssteinum. Kopargerð kóróna prýðir topp vagnsins.

Vagninn er afar lifandi af tjáningu.

Rókókóeinkenni eru greinilega sjáanleg í formi hans og skreytingum.

Yfirbyggingin mjókkar niður á við og neðri hluti bakhliðarinnar sveigist á fallegan hátt.

Það eru þrír gluggar á framhlið og hliðarveggjum.

Gluggarnir og efri helmingur hurðanna með myndskreyttu efri hlutanum innihalda rúðugler.

Útskurðurinn skipar veglegan sess í heildarsamsetningunni á skreytingum vagnsins, í samræmi við smíðaatriðin og undirstrikar hann fallegar línur yfirbyggingarinnar og einstakra hluta, mjúklega sveigðar brúnir, hliðarsamskeytingar og glugga- og dyrakarma.

Gluggakarmarnir eru útskornir á afar fínlegan hátt. Djúpur útskurður breytist stundum í fullmótaðan skúlptúr.

Hinar kraftmiklu, léttu blómaskreytingar og skeljar, hinar skrautlegu gylltu skrautlínur og útskorna grindverkið með fuglum falla vel að höggmyndum af goðsagnakenndum sjávarverum sem virðast spretta út úr blómvöndunum og stórum, samfléttuðu laufaskrauti.

Fjölbreytt mynstur útskurðarins skapar lifandi samspil ljóss og skugga og dregur fram þrívíða tjáningu mynstursins.

Fíngerð útskorin mynstur þekja tæknilegu smáatriðin, öxulliðinn, stöngina undir yfirbyggingunni, skaftið, hjólin og bakhlið undirvagnsins.

Á framhlið undirvagnsins fléttast djúpskornar myndir og fíngerð rókókó-skreyting saman við tréskurð. Útskurðarmaðurinn hefur sýnt óvenjulega færni í listrænni meðferð sinni á vagninum.

Höggmyndaatriðin eru afar fínlega mótuð.

Þau sýna einstaka tilfinningu fyrir efninu. Skreytingarnar á þessum vagni eru meðal bestu sýnishorna af skrautskreytingum frá þessum tíma.

Efri hluti afturhliðarinnar er bólstraður með efni í dempuðum rauðum lit. Líkt og innri bólstrunin og skjaldarmerkið er þetta útsaumað með gullþræði í stóru, háu rókókó-mynstri.

Þessi coupé var verk hins fræga þýska vagnasmiðs, skreytingameistara og útskurðarlistamanns, Johann Michael Hoppenhaupt.

Nokkrar teikningar hans, sem og koparstunga, hafa varðveist.

Áhugavert laufmótíf, líkt og laufgað pálmatré eða blómavendir með stórum oddmynduðum laufblöðum í mjög djúpupphleyptu formi, gegnir mikilvægu hlutverki í skreytingum kerrunnar.

Þetta mótíf má einnig finna í tónleikasalnum í San Souci-höllinni í Potsdam, útskorna skreytingar sem einnig voru hannaðar af J.M. Hoppenhaupt um miðja 18. öld.

Við smíði þessa einstaka vagns sem gjöf til svo tignarlegs einstaklings sem keisaraynja Rússlands var, lagði meistarinn greinilega allt sitt og sköpunargáfu í hann.

Ef marka má teikningarnar voru gerðar nokkrar breytingar á upprunalegu hugmyndinni. Staðfestingu á því að vagninn var gjöf frá Friðriki II til keisaraynju Elísabetar Petrovna er að finna í skýrslum utanríkismálanefndarinnar frá árinu 1746. Vagninn var síðan notaður við krýningar allt fram á 18. og 19. öld.

Á 19. öld fengu hurðirnar bronsmedalíur með rússneska skjaldarmerkinu skreyttu með glitrandi hvítum kristöllum.

Skjöl úr skjalasafni Vopnabúrsins segja okkur að hurðir og hliðar vagnsins hafi upphaflega verið skreyttar með máluðum sveitamyndum.

Árið 1883 voru þau gyllt og prýdd þessum medalíum. Málverkið á veggjunum og hurðunum kom fram á sama tíma.


Heimild: https://www.kreml.ru/en-Us

Þýðendur: Friðrik Kjartansson og erlendur.is

Skráning: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Coupé Vín 1741-1742 #5Coupé Vín 1741-1742 #5

0 Comments

Coupé Vín 1741-1742 #5

Skreyttur með gylltum tréskurði

Þessi fíni gyllti vagn af upprunninni í Vín er sannarlega meistaraverk í listaarfleið heimsins.

Tæknilegar útfærslur hans og listræn meðhöndlun eru einkennandi fyrir hátíðarvagna frá fimmta áratug 18. aldar.

Vagninn er tveggja sæta.

Yfirbyggingin mjókkar niður á við og neðri hluti afturhliðarinnar sveigist á fallegan hátt.

Það eru þrír gluggar á framan- og hliðum.

Gluggarnir og efri helmingur hurðanna með myndskreyttu efri hlutanum innihalda rúðugler.

Vagninn hefur fallegar útlínur. Hann er skreyttur með gylltum tréskurði í hinum óviðjafnanlega Rókókó-stíl.

Hin órólega og fremur ríkulega útskornu нерфе (gúmíi) gefur yfirbyggingunni sérstakt yfirbragð fágunar og inniheldur nokkrar fíngerðar útskornar skreytingar og flóknar djúpskornar myndir sem stundum innihalda skúlptúra í heild sinni.

Laufmótíf, skrýtnar skrollur (skrolls) og undarlega sveigðar skeljar blandast vel við höggmyndirnar í formi leikandi engla og hálfnakinna karlkyns- og kvenkynstáknmynda. Hinar myndirnar sýna mótíf úr klassískri goðafræði, táknrænar fígúrur og sögulega atburði fortíðarinnar.

Útskurðurinn þekur alla framhlið undirvagnsins óháð gerð hans.

Þéttar raðir af „uppstígandi“ hringsnúnum skrautrollum vefjast um grindina og öxulliðinn.

Táknrænu fígúrurnar í laufmynstrinu hafa göfugt, þótt nokkuð stíft, fágað form og hreinleika í línum. Útskurðarskreytingin á bakhlið undirvagnsins byggir á algjörum skorti á beinum línum í uppbyggingu sinni.

Stóru skrautskriftirnar og englarnir eru frjálslega raðað um alla grindina. Hjól vagnsins eru máluð græn og þakin gylltu upphleyptu skrauti. Mikilvægur þáttur í listrænu útliti vagnsins er bronsskrautið.

Þykkar gylltar og vel útskornar prófílplötur sem hylja fjaðrirnar, og skreyttu vasarnir og naglarnir með kringlóttum mynstruðum höfðum á þakinu.

Nauðsynleg smáatriði, eins og beislið og sylgjurnar og handföngin sem eru mótuð eins og rokókóskraut eða fléttuð með raunverulegum greinum, eru einnig úr gylltum bronsi.

Litasamsetning vagnsins fellur vel að græna flauelinu inni í yfirbyggingunni og á skjaldarmerkinu.

Hið að nokkru óhóflegi skraut og auðgi skreytiformanna, sem venjulega finnast ekki í verkum vagnasmiða frá Vín frá þessu tímabili, má skýra með þeirri staðreynd að vagninn var pantaður fyrir krýningu Elizavetu Petrovnu. 1744 gerði listamaðurinn Grigory Kachalov stungumynd „Keisaraynja kemur inn í Kreml fyrir krýningu“ sem staðfesti að Copé-vagninn hefði tekið þátt í krýningarskrúðgöngunni.


Heimild: https://www.kreml.ru/

Þýðing: Friðrik Kjartansson og erlendur.is

Skráning: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Coupé Berlin 1740 #3Coupé Berlin 1740 #3

0 Comments

Elísabet Petrovna keisaraynja hafði vagninn til afnota

Vagninn er tveggja sæta. Yfirbyggingin mjókkar niður á við og neðri hluti afturhliðarinnar er sveigður. Fimm gluggarammar og efri helmingur hurðanna með myndskreytingu og plötugleri. Hurðarþröskuldurinn er lágur og auðvelt að stíga upp í vagninn.

Listræn meðhöndlun vagnsins endurspeglar greinilega smekk fyrir fágun og léttleika sem einkennir rókókóstílinn.

Þetta er sérstaklega áberandi í hinum ríkulegu og fjölbreyttu skrauttréútskurði. Gylltur skurður, gerður bæði í háum og lágum upphleypingum, er ríkulegur á kransalistanum, veggjasamskeytum, gluggaumgjörðum og dyrakörmum.

Skreytingin samanstendur af kerabum1, fuglum, skjaldarmerkjum, skrautrenningum og laufmynstrum sem mynda fínleg og glæsileg mynstur, auk vinsælasta skrautmótífs rókókóstílsins, nánar tiltekið stíliseraðu skeljarinnar eða „rocaille“ sem gaf stílnum nafn sitt.

Útskornu skrautverkin eru nokkuð yfirlestuð og meðferð skrautmyndanna örlítið dönnuð.

Samsetningin inniheldur höggmyndamótív sem virðast vaxa út úr skringilega samfléttuðu grasi eða breytast í akanthuslauf2 og sniglana efst á súlum (volutes)3.

Fágun vagnsins er undirstrikuð með málningu í pastelljósum bláum og bleikum tónum sem einkenna rókókóstílinn.

Hver spjaldhluti minnir á mikið skreytta fulningasamstæðu (dessus-de-porte)4, í útskornum römmum. Þeir sýna goðsögulegar senur, flestar tengdar Apolló.

Listræn meðhöndlun vagnsins felur í sér bronsskraut sem er unnið af mikilli nákvæmni.

Bronsplöturnar sem hylja fjaðrirnar eru svo listilega útskornar að sjá má fínt samspil ljóss og skugga á upphleyptu yfirborðinu.

Skrautið úr stórum og litlum nöglum á þakinu fellur vel að heildarútlitinu.

Fram- og afturhluti undirvagnsins er þétt þakinn gylltum tréskurði í formi handritauppvafninga (scrolls) og rókókóstíls í smágerðu mynstri.

Undir kúsksætinu á vagngrindinni (rocker) er áhrifarík kringlótt höggmynd í formi vandlega mótaðra táknrænna karlkyns fígúra.

Hjólin eru máluð bleik og að hluta til þakin útskornum gyllingunum í lágmynd. Innri bólstrunin og skjaldarmerkið á kúsksætinu eru úr aðlaðandi appelsínugulu flaueli með upphleyptu mynstri.

Litur þess fellur vel að heildarútliti vagnins.

Vængirnir á skjaldarmerkinu eru listilega útsaumaðir með gullþræði og skreyttir blómum, skeljaformum og frjálslega bugðóttum stofni í miðjunni.

Vagninn er búinn endurbættu beygjukerfi og fjöðrun, og eðli skreytinganna bendir til þess að hann sé upprunninn í Berlín.

Í 18. aldar færslubók frá skrifstofu hirðar hesthúsanna eru upplýsingar um að vagninn hafi verið smíðaður í Berlín árið 1740 fyrir Elísabetu Petrovna keisaraynju og fluttur til Rússlands í gegnum verslunarumboðsmann.

Vagninn var einnig notaður eftir 1740 í fjölmargar ferðir Elísabetar keisaraynju á valdatíma hennar, eins og sjá má á koparstungum frá þeim tíma.

  1. ↩︎
  2. ↩︎
  3. ↩︎
  4. ↩︎

Heimild: /www.kreml.ru/en

Skráning og þýðing: Friðrik Kjartansson og erlendur.is

Yfirlestur: malfridur.is