Tag: bygging

Glæsivagn frá París 1757 #7Glæsivagn frá París 1757 #7

0 Comments

Þetta glæsiökutæki var gefið Elísabetu Petrovna keisaraynju af Kirill Razumovskíj árið 1754.

Kirill Razumovskíj, bróðir Alexeys Razumovskíj sem var í miklu uppáhaldi hjá keisaraynjunni, naut verndar hennar.

Hann hlaut greifatitil árið 1744, varð síðan forseti Vísindaakademíunnar í Sankti Pétursborg árið 1746 og var skipaður herforingi Úkraínu árið 1750.

Vagninn er fjögurra sæta.

Yfirbyggingin mjókkar niður á við og neðri hluti fram- og afturhliðanna er sveigður.

Það eru fimm gluggar á fram- og afturhliðum. Gluggarnir og efri hluti hurðanna með myndskreyttu efra hlutanum innihalda rúðugler.

Hurðirnar eru lágar og samanbrjótanlega þrepið ganga inn í vagninn.

Glæsilegur og gylltur vagn er eðlilega talinn eitt besta dæmið um farartæki í rókókóstíl, sem stendur enn ósigraður í heiminum.

Hópur viðurkenndra franskra meistara vann að sköpun þessa óvenjulega farartækis.

Hönnun hins stórbrotna forms vagnsins er unnin af franska arkitektinum Nicolas Pineau.

Á grundvelli þess smíðaði meistarinn Drillerosse vagninn og skreytti hann með glæsilegum gylltum útskurði.

Málverk á spjöldum voru gerð af hinum fræga franska listamanni François Boucher.

Við hönnun þessa einstaka vagns leitaðist Nicholas Pineau við að gefa honum ekki aðeins íburð, heldur einnig hátíðlega reisn „sem hæfir keisaraynju víðfeðms ríkis“.

Hann stækkaði vagninn eins mikið og mögulegt var og lagði sérstaka áherslu á áhrifaríka skreytingu þar sem gylltar tréútskurðarskreytingar með óvenjulega ríkulegri mótun eru ráðandi þáttur.

Hönnun hans var framkvæmd af hinum frábæra vagnsmið og skreytingameistara A.

Drillerosse, sem reyndist vera afburðameistari á mörgum sviðum lista.

Stóru ósamhverfu skrautsveigirnir, skeljarnar og blómin, sem sýna óþrjótandi ímyndunarafl meistarans í skreytingunum, lúta heildarsamsetningunni.

Þeirra skringilega sveigðu línur minna á öldutoppa. Taktfast raðaðir skrautsveigirnir, skeljarnar og mjúklega sveigðir blómastilkarnir, sem mynda eina heild, falla vel að útlínum vagnhússins og gefa því fullkomið þrívíddaryfirbragð.

Allir burðarhlutar eru skreyttir með skurðlist: stólparnir á veggjamótunum, gluggaumgjarðirnar og dyrakarmarnir.

Djúpa skurðlistin er gyllt, en grinnri og fínni skurðlistin er varla sjáanleg. Ríkulegasta skurðlistin er á efri hluta vagnhússins, og þökk sé því má njóta háháu skurðlistarinnar frá öllum sjónarhornum.

Víðáttumikið yfirborð fram- og afturhluta undirvagnsins og dráttarskaftsins er skreytt með upphleyptu mynstri af stórum skrautbogum.

Gyllta útskurðurinn á hjólunum sker sig skýrt úr á móti hinum rauða bakgrunni.

Meistarinn valdi hlynvið sem efni í útskorna skrautið og nýtti sér á kænsku mýkt hans til að skapa flókið plastískt mynstur sem virðist nánast mótað.

Hér er kunnátta útskurðarmeistaranna augljós, því hlynviður er erfiður í vinnslu og minnsta mistök í hreyfingum skilja eftir sig för.

Einn útskurðarhlutinn ber merkið „A’Drillerosse“, sem er nafn meistarans sem smíðaði vagninn.

Brons gegnir mikilvægu hlutverki í skreytingunum.

Sérstaklega áhugaverðar eru bronsrelíef plöturnar sem þekja uppspretturnar með myndum af englum að leika sér í bylgjum og blómum.

Englarnir eru mjög líflegir og alls ekki heftir eða hefðbundnir, á meðan blómin eru unnin í mikilli smáatriðavinnu.

Bronsskreytingarnar mynda aðskildar samsetningar og falla vel að heildarútlitinu.

Ástæða er til að ætla að þær hafi verið gerðar í verkstæði hins fræga gyllara og silfursmiðs, Philippe Caffieri, myndhöggvara Loðvíks XV. Frakklandskonungs.

Mjúkur, öldulaga taktur bronsins og tréskurðarins sameinast rókókó-eðli málverksins, sem er eftir François Boucher.

Hvert spjald á hliðum og hurðum minnir á málað spjald í íburðarmiklum rókókó-ramma.

Málverkið með goðsögulegum viðfangsefnum einkennist af ósamhverfum, mjúkum línum, gnægð smáatriða, daðurkenndri yndisþokka í hreyfingum englanna og fínlegum litasamsetningum.

Tjáningarríkar fígúrur englanna virðast geisla af mildu ljósi sem gerir alla samsetninguna hlýja og gleðiríka. Litaskalinn samanstendur aðallega af fölum bláum og bleikum tónum.

Þessir mildu pastellitir gefa vagninum sérstaka fágun. Fallegt upphleypt gullsaumsmynstur prýðir innra rautt flauelsbólstrið og skjaldarmerkið.

Vagninn er búinn nýjustu tæknilausnum, nánar tiltekið fjöðrum, þróuðum öxulliðum og svanshálsi, auk þess sem hann er með sæti fyrir ökumanninn.

Vagninn ber einkenni rókókóstílsins, þótt einkenni nýs stíls, klassíkur, hafi byrjað að birtast í skreytingum Parísarvagna frá þessum tíma.

Form þeirra var rólegra og útskurðurinn fíngerðari.

Hugsanlegt er að vagninn hafi verið skreyttur í rókókóstíl samkvæmt fyrirmælum frá rússneskum viðskiptavini, því þessi stíll var að verða hátískutíska í Rússlandi.


Heimild: https://www.kreml.ru/en-Us/

Þýðendur: Friðrik Kjartansson og erlendur.is

Skáði: Friðrik Kjartansson

Yfirlestur: malfridur.is

Waggon frá Kent #1Waggon frá Kent #1

0 Comments

Waggon´s í Bretlandi svipar saman

Vagnana (Waggons) frá Kent má kannski setja í flokka í einfalda, en einfalt hefur sinn sjarma. Þeir voru vel hannaðir með tilliti til notkunargildis og burðarstyrks ásamt endingu í þeim þungu og erfiðu verkefnum sem þeim var ætlað að leysa af hendi.

Yfir allt Bretland var smá mismunur í smáatriðum en gróflega séð var samt föst hefð fyrir hönnuninni. Vagnarnir voru byggðir í mörgum stærðum til að bera frá 30 cwt á 2 tommu hjólum til allt að 5 tonna á 4 1/2 tommu hjólum og þeim stærstu var ætlað að vera dregnir af fjórum hestum fullhlaðnir korni.

Þrátt fyrir að vagnasmiðirnir gerðu ráð fyrir tveimur dráttarsköftum var yfirleitt bara eitt notað tengt við fremri undirvagninn með pinna (splitti).

Hin miðlungsdjúpa yfirbygging/skúffa/miðlungsdjúpi pallur nýttist illa vegna þverbitanna þriggja sem voru lagðir (tappaðir) í hliðarnar. Út frá almennri venju hækkaði efri hluti skjólborðanna fram og aftur í svo að segja beina línu; í flestum vögnum er þetta mjúkur bogi.

Efri mörk skjólborðanna voru ákvörðuð af uppistöðum þeirra og járnramma sem var í laginu eins og N og veitti aukinn stuðning sem var nauðsynlegur. Undantekningalaust voru allir vagnar með eina uppistöðu úr viði í hverju bili á milli járnramma og járnstyrkingar.

Viðaruppistaða fyrir miðju var aldrei hluti af stöðlum/hefðum nema í blönduðum (hybrid) vögnum en spjaldborðin (panel) voru látin halda sér í sömu stöðu að framan.

Skjólborðin voru með 10 – 12 viðaruppistöðum, flötum á hvorri hlið og 3 – 4 að framan. Enginn vagn frá Kent var með lokuðum palli/skúffu að aftan en þó var þverbiti þar aftan á festur með pinnum/dílum úr tré á skjólborðsendunum.

Undir aftasta bitanum var komið fyrir kaðalrúllu svo hægt væri að kasta kaðli yfir og herða vel að með aðstoð hennar.

Allir vagnar voru byggðir með skjólborð sem viðarborðin voru klædd með. Á fulllestuðum vagni var hlassið skorðað með lóðréttum póstum sem komið var fyrir í járnrömmum í hornunum. Til þægindaauka var vagnkassi venjulega settur á fram-borðið en stundum nálægt, rétt fyrir miðju samkvæmt stöðlum.

Allir vagnar höfðu 12 pílára í framhjólum og 14 í afturhjólum. Á meðan meirihluti vagnanna var með fjögurra tommu hjólabreidd, voru næstum jafn margir með 3½ tommu hjól.

Höfundur þessarar bókar hefur engar heimildir um 90 vagna sem skráðir voru hvort væru með breiðari eða mjórri gerð hjóla. Flestir þeirra voru með öxla sem smurðir voru með dýrafitu en Pope of Chiddingstone smíðaði vagna sem smurðir voru með olíu en ekki dýrafitu.

Þeir öxulendar voru stimplaðir með nafni hans. Fáir, mjög gamlir vagnar voru skrásettir með viðaröxum. Sem dæmi um blendinga má nefna að W. J. Tedham frá Bodiam í Sussex smíðaði vagna sína í samræmi við hönnunina frá Kent, án hefðbundinna staðla.

Þar fyrir utan voru vagnarnir frá Kent og Sussex venjulega málaðir með lit sem einhvers staðar var á milli þess að vera rjómalitaður og gulur eða brúnn, eða út í rauðan, en í raun var liturinn í 25% skráninga sá sami blái og á Sussex-vögnunum.

Allir vagnar voru með rústrauða undirvagna eða örlítið ljósari lit. Öll samskeyti í málningu skorti, bæði á yfirbyggingu og undirvögnum.

Varla var þekkt að á efsta borði væri að finna vörumerkið Heathfield en Ashford gerðu á því undantekningu þegar þeir smíðuðu vagn fyrir J. Henley á Pattenden-býlinu í Goudhurst.

Vagnarnir frá Kent báru aldrei nafn eiganda sinna á svörtu plötunni eins og í flestum öðrum löndum, en allar upplýsingar var að finna á Sans-Serif leturfæti í samfelldri línu á miðjubita eða jafnvel efst á skjólborði.


Þýðandi og skrásetning Friðrik Kjartansson

Heimild: The Farm Waggons of England and Wales, bls. 24 og 25. Útg. John Baker. London.

Yfirlestur: malfridur.is